کودکان را براي زندگي آماده کنيم
کودکان را براي زندگي آماده کنيم
گروه خانواده و سلامت: برنامه‌ريزي براي اوقات فراغت، يکي از الزامات دوران کودکي و نوجواني و حتي بزرگسالي است. واقعيت امر اين است که کودکان با نيازهاي خاص هم مانند کودکان معمولي به برنامه براي اوقات فراغت نياز دارند.
درواقع اوليا چه آنهايي که کودکاني با نيازهاي خاص دارند و چه آنهايي که کودک معمولي دارند با هدف بهره بردن مفيد از وقت، همين‌طور مهارت‌آموزي در رشته‌هاي مختلف، تلاش مي‌کنند تا براي اوقات فراغت بچه‌هاي‌شان برنامه‌ريزي کنند. البته با توجه به کم‌کاري‌هايي که در طراحي شهري، فرهنگي و... به چشم مي‌خورد، اوقات فراغت برنامه‌ريزي براي کودکان با نيازهاي خاص، کمي سخت و پيچيده‌تر شده است.جاي خالي اوقات فراغت کودکان با نيازهاي خاص در برنامه‌هاي دولت و در بسترسازي‌هاي آموزشي و شهري به گفته مريم اخلاقي، عضو انجمن روانشناسي تربيتي ايران، اوقات فراغت کودکان با نيازهاي خاص، مبحث قابل تاملي است که متاسفانه کمتر موردتوجه قرار گرفته است. به باور اين عضو انجمن روانشناسي تربيتي ايران، توجه به اوقات فراغت اين کودکان نه در برنامه‌هاي دولت و نه در بسترسازي‌هاي آموزشي و شهري ديده نشده است.او با اشاره به اينکه اوقات فراغت کودکان با نيازهاي خاص با کودکان ديگر متفاوت است، مي‌گويد: »کودکان معمولي به راحتي مي‌توانند از بسترهاي مديريت شهري مانند پارک‌ها، مراکز تفريحي و ... بهره ببرند اما اين امکان براي کودکان با نيازهاي خاص وجود ندارد. واقعيت اين است که بسترها و امکانات شهري براي اين کودکان بايد متفاوت از ساير شهروندان باشد.«
شرايط محيطي با استانداردهاي جهاني ساخته نشده است
بنابر گفته‌هاي اخلاقي، اغلب خانواده‌هاي کودکان با نيازهاي خاص به دليل نگاه شهروندان از حاضر شدن در مکان‌هاي عمومي اجتناب مي‌کنند، شايد به اين دليل که نگاه‌ها موجب آزارشان مي‌شود.
بنابرنظر او همين مساله سبب مي‌شود تا اين کودکان کمتر از محيط‌هاي عمومي شهر
بهره ببرند.اين عضو انجمن روانشناسي تربيتي ايران با اشاره به اينکه شرايط محيطي مختص کودکان با نيازهاي خاص، متاسفانه با استانداردهاي جهاني ساخته نشده است، عنوان مي‌کند: »همين مساله سبب شده، پرداختن به موضوع اوقات فراغت اين کودکان سخت‌تر شود.«
پُر کردن بخش عمده اوقات فراغت کودکان با نيازهاي خاص به‌عهده خانواده‌هاست
اخلاقي با تاکيد بر اين مساله که هر کدام از کودکان با شرايط خاص هم شرايط مختص به خود را دارند که بايد مورد توجه قرار بگيرد، اظهار مي‌کند: »به عنوان نمونه کودکان بيش‌فعال و اوتيسم حتي نمي‌توانند از برنامه‌هاي مختص کودکان در تلويزيون بهره ببرند.«بنابرنظر او، خانواده اين کودکان نياز دارند، شرايط پوياتري را در خانه فراهم کنند. به گفته اين عضو انجمن روانشناسي تربيتي ايران، خانواده اين کودکان مي‌توانند با بازي‌هاي فکري يا خلاق مانند مجسمه‌سازي و... فضاي شادتري براي اين کودکان فراهم کنند که البته اين مساله همکاري تمام اعضاي خانواده را مي‌طلبد.
اخلاقي مي‌گويد: »بازي‌هاي گروهي مانند نمايش‌هاي عروسکي هم مي‌تواند يکي از راهکار مناسب پُر کردن اوقات فراغت اين کودکان باشد. خانواده اين کودکان بايد آموزش‌هاي لازم را در قالب بازي و سرگرمي براي اين کودکان ارائه بدهند.« او با اشاره به اينکه بخش عمده پُر کردن اوقات فراغت اين کودکان برعهده خانواده‌هاست، ادامه مي‌دهد: »اين خانواده‌ها نياز به آگاهي بيشتري نسبت به خانواده‌هاي ديگر دارند و بايد آموزش‌هايي را در اين زمينه ببينند.«
اوقات فراغت؛ فرصتي براي آماده شدن براي زندگي
به گفته سجاد نوروزيان، روانشناس کودک، واژه اوقات فراغت در ميان عامه مردم، وقت‌گذراني معني مي‌شود، اين در حالي است که اوقات فراغت به‌خصوص در سنين پايين- کودکي و نوجواني - به معناي آماده شدن براي زندگي است. حتي در بزرگسالي هم اوقات فراغت، زماني براي توسعه فردي معنا مي‌شود.
بنابرنظر نوروزيان در گام نخست، خانواده‌هايي با کودکان نيازهاي خاص بايد تعريف‌شان از اوقات فراغت را تغيير بدهند. درواقع رويکرد خانواده‌ها در قبال اوقات فراغت کودک‌شان بايد فرصت‌گرايي باشد نه تهديدگرا. اين روانشناس کودک بيان مي‌کند: «رويکرد فرصت‌گرايي يعني خانواده‌ها براساس نيازهاي کودک‌شان براي اوقات فراغت‌شان برنامه‌ريزي کنند.»
خانواده‌ها قلاب‌هاي ارتباطي‌شان را تقويت کنند
او با اشاره به اينکه درخصوص اوقات فراغت کودکان با نيازهاي خاص نمي‌توان يک فرمول تجويز کرد، مي‌گويد: »والدين اين کودکان مي‌توانند در مراکز آموزشي، درماني، رويدادهاي محلي و... با والديني با شرايط مشابه خودشان ارتباط بگيرند زيرا وقتي براي يک مساله‌اي چند راه‌حل داشته باشيم، با قوت قلب بيشتري به حل مساله مي‌پردازيم.درواقع والدين کودکان با نيازهاي خاص بايد قلاب‌هاي ارتباطي‌شان را تقويت کنند و زماني که با کسي که مانند آنها نياز خاص دارد، آشنا شدند، شروع به شبکه‌سازي کنند چون اين شبکه‌سازي‌ها منجر به تشکيل شبکه پشتيبان مي‌شود.« نوروزيان با اشاره به اينکه گستردگي رسانه‌هاي اجتماعي مي‌تواند به اين شبکه‌سازي کمک کند، ادامه مي‌دهد: »از ظرفيت شبکه‌هاي اجتماعي در اين زمينه مي‌توان بهره برد. درواقع والدين مي‌توانند از طريق گروه‌هاي اجتماعي با خانواده‌هاي مشابه با خودشان ارتباط بگيرند.«
مي‌توان رويدادهاي مشترک ترتيب داد
بنابرنظر اين روانشناس کودک، خانواده کودکان با نيازهاي خاص بايد از تنهايي فاصله بگيرند و مهارت‌هاي اجتماعي‌شان را تقويت کنند تا زماني که با خانواده مشابه خودشان ارتباط گرفتند اين ارتباط را با حفظ استانداردها پيش ببرند و دچار افراط و تفريط نشوند. او بر اين باور است شبکه‌سازي و در ادامه تشکيل شبکه پشتيبان، سبب مي‌شود خانواده‌ها بتوانند رويدادهاي مشترکي همچون سفر، دورهمي‌ها، آموزش و... را ترتيب بدهند. نوروزيان عنوان مي‌کند: »زماني که شبکه‌سازي صورت بگيرد خيرين هم پاي کار مي‌آيند و به کمک آنها مي‌توان نياز اين کودکان را در بخش خدمات، سرگرمي، آموزش و..... برطرف کرد. وقتي چند کودک با نيازهاي مشترک کنار هم قرار بگيرند به راحتي مي‌توان به آنها خدمات ارائه داد. به عنوان مثال مي‌توان از کسي خواست برايشان کتاب بخواند يا بازي گروهي ترتيب بدهد و...« کمک کنيم تا نظري مثبت به تفريحات سالم پيدا کنند
اهميت اوقات فراغت بر کسي پوشيده نيست، بنابراين در برنامه‌ريزي اوقات فراغت کودکان با نيازهاي خاص، نيازمند توجه به چند اصل اساسي هستيم تا اين کودکان را از خانه‌نشيني و انزوا نجات بدهيم. در گام نخست اصل تشويق و ايجاد انگيزه اهميت دارد. درواقع بايد به دانش‌آموزان معلول کمک کرد تا برداشت و نظري مثبت به تفريحات سالم پيدا کنند. گام بعدي اين است که براي دانش‌آموزان معلول، فضاهاي آزاد ايجاد کنيم. در مرحله بعد مي‌توان فعاليت‌هاي جايگزين و مطابق با شرايط آنها را در نظر گرفت و از هرگونه اجبار پرهيز کرد.درخصوص اوقات فراغت کودکان با نيازهاي خاص بايد اين مساله را در نظر داشته باشيم که فعاليت‌هاي فراغتي، تفريحات سالم و ورزش‌هاي تفريحي بايد با توجه به شرايط انفرادي و نيازهاي فردي دانش‌آموزان انتخاب، برنامه‌ريزي و اجرا شوند.به دانش‌آموزان بايد اين امکان را داد که خود در برنامه‌ريزي و سازماندهي فعاليت‌هاي اوقات فراغت شرکت کنند.به گزارش آراز آذربايجان به نقل از سلامت نيوز ، آموزش اجتماعي هم در اين حوزه اهميت بالايي دارد. درواقع لازم است به دانش‌آموزان معلول براي کسب تجربه‌هاي جديد اجتماعي و شرکت در فعاليت‌هاي گروهي کمک شود. بايد شرايطي به وجود بياوريم که در آن دانش‌آموزان معلول و غيرمعلول تا حد امکان، اوقات فراغت خود را با يکديگر سپري کنند. درواقع، رويه بايد به‌گونه‌اي باشد که دانش‌آموزان معلول رفته‌رفته از کمک ديگران بي‌نياز شوند و بتوانند فعاليت‌هاي تفريحي و فراغتي خود را به‌صورت مستقل انجام دهند.
تاریخ:
1403/05/31 03:26 ب.ظ
|
دفعات بازدید: 35 |
چاپ
سرپرست جدید دانشگاه ارومیه منصوب شد
درباره آراز آذربایجان