کنترل‌گري والدين؛ چالش‌هاي جدي براي روان فرزندان

کنترل‌گري والدين، که به طور معمول با نگراني از آينده و خواست براي محافظت از فرزندان همراه است، مي‌تواند آثار منفي و جدي بر روان و شخصيت کودکان بگذارد. شايان آتاباي، متخصص روانشناسي سلامت، در گفتگو با خبرنگار ما به تشريح پيامدهاي رفتارهاي کنترل‌گرايانه والدين و دلايل آن پرداخت.
علل کنترل‌گري والدين
آتاباي مي‌گويد: »ميل به محافظت از فرزندان به طور طبيعي در انسان‌ها وجود دارد و اين رفتار به‌ويژه در شرايط خطرات محيطي گذشته نقش مهمي در بقاي بشر ايفا کرده است. اما با کاهش تهديدات بيروني در دنياي مدرن، اين احساس در والدين باقي مي‌ماند و در برخي موارد به رفتارهاي کنترل‌گر تبديل مي‌شود.«
او همچنين به عواملي مانند ترس از تهديدات محيطي و اجتماعي، دريافت اطلاعات نادرست از رسانه‌ها، و تجربيات شخصي در دوران کودکي اشاره کرد که ممکن است باعث شود والدين با رويکردي افراطي، بيش از حد مراقب فرزندان خود باشند. در جوامع با تنش‌هاي اجتماعي و اقتصادي بالا، اين رفتار بيشتر نمود پيدا مي‌کند.
ويژگي‌هاي والدين کنترل‌گر
آتاباي ادامه داد: »والدين کنترل‌گربه‌طور معمول در تمام امور فرزند خود دخالت کرده و محبت‌شان را مشروط به رفتار مطلوب فرزند مي‌کنند. اين والدين همچنين از اعمال تنبيه‌هاي سختگيرانه و عدم احترام به حريم خصوصي فرزند خود دريغ نمي‌کنند.«
پيامدهاي منفي کنترل‌گري
کنترل‌گري والدين مي‌تواند آسيب‌هاي جدي به روان فرزندان وارد کند. آتاباي توضيح مي‌دهد: »اين نوع رفتارها مي‌تواند موجب کاهش اعتماد به نفس، افزايش اضطراب و استرس، ناتواني در تصميم‌گيري مستقل و ايجاد شکاف عاطفي ميان والدين و فرزندان شود. همچنين فرزندان والدين کنترل‌گر در آينده ممکن است با مشکلات اجتماعي و رواني مانند وابستگي شديد، ضعف در مهارت‌هاي اجتماعي و تمايل به رفتارهاي پرخطر روبرو شوند«
او تأکيد مي‌کند که کنترل بيش از حد نه تنها فرزندان را از خطرات محافظت نمي‌کند، بلکه آن‌ها را در مواجهه با مشکلات روحي و اجتماعي قرار مي‌دهد.
راهکارهاي مقابله با پيامدهاي کنترل‌گري والدين
براي کاهش آسيب‌هاي ناشي از کنترل‌گري، آتاباي پيشنهاد مي‌کند که والدين بايد به‌جاي اعمال کنترل شديد، رفتارهاي قاطعانه‌تري را در پيش گيرند و بين حمايت و کنترل تعادل برقرار کنند. همچنين، اصلاح الگوي تربيتي و ايجاد فضاي کافي براي رشد و استقلال فرزندان ضروري است.
آموزش والدين براي تغيير سبک تربيتي
اين روانشناس باليني به والدين توصيه مي‌کند که از طريق مشاوره‌هاي تخصصي و حضور در جلسات آموزشي، الگوهاي تربيتي خود را اصلاح کنند. »والدين بايد ياد بگيرند که به‌جاي کنترل‌گري، فرزندان خود را از نظر عاطفي و معنوي حمايت کنند و استقلال آن‌ها را تقويت کنند.«
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از سلامت نيوز،آتاباي تأکيد مي‌کند که تغيير رفتار والدين، به ويژه اصلاح سبک تربيتي کنترل‌گر، مي‌تواند تاثيرات مثبتي بر رشد رواني فرزندان داشته باشد. آموزش والدين در اين زمينه و ايجاد فضا براي استقلال تدريجي فرزندان، مي‌تواند به پيشگيري از مشکلات رواني و اجتماعي در آينده کمک کند.