پيامدهاي روانشناسي زرد به روان جامعه

چهره‌هاي اتوکشيده، لبخندهاي هميشگي، جملات انگيزشي تکراري و نسخه‌هايي براي »حال خوب«؛ اينها تصوير آشنايي‌ است از چهره‌هايي که با عنوان »روانشناس« در اينستاگرام، يوتيوب و ساير شبکه‌هاي اجتماعي ظاهر مي‌شوند. اما پشت اين ظاهر پرزرق و برق، خبري از تحصيلات دانشگاهي، مجوز رسمي يا نظارت نيست. آنچه هست، بازاري است پرمشتري براي فروش پکيج‌هاي ذهن‌درماني، مشاوره‌هاي ميليوني و وعده‌هايي که بعضي اوقات به جاي اينکه درمان کنند، آسيب زننده‌اند.
روانشناسي علمي يا نمايش اينستاگرامي؟
روانشناسي زرد، پديده جديدي نيست اما در سال‌هاي گذشته با افزايش گرايش مردم به فضاي مجازي و در مقابل بالابودن تعرفه‌هاي مشاوره و روانشناسي، روانشناسي زرد با استقبال زيادي روبه‌رو شد.
روانشناسي زرد، اغلب به پيشنهاد راه‌حل‌هاي سريع براي مشکلات مهم و دشوار محدود مي‌شود؛ راه‌حل‌هايي که از نظر علمي تأييد نمي‌شوند و تنها مخاطبان عمومي را به سمت خود جذب مي‌کنند؛ موضوعي که در روزهاي اخير غلامعلي افروز، روانشناس و استاد دانشگاه تهران نسبت به رواج عجيب آن هشدار داد: »گاهي پيش مي‌آيد برخي ‌همکاران داراي پروانه فعاليت براي رونق مراکز خود، فارغ‌التحصيلان کارشناسي‌ارشد رشته روانشناسي و مشاوره‌ را که در مقطع کارشناسي مدرک غيرمرتبط دارند و نمي‌توانند پروانه اشتغال دريافت کنند، به‌کار مي‌گيرند؛ برخي از اين افراد آنقدر به ‌خود جرأت مي‌دهند که به‌تنهايي در فضاي مجازي فعاليت و براي خود تبليغ مي‌کنند و مشاوره‌هاي مجازي به مردم مي‌دهند.« او افزود: نظام روانشناسي بايد خيلي فوري اقدام کند؛ اگر نظارت قوي و رسيدگي به تخلفات وجود داشت، امروز شاهد اين همه تخلف گسترده نبوديم.
اعتراض به شبکه‌هاي اجتماعي کشيده شد
کاربران شبکه‌هاي اجتماعي هم نسبت به اين موج روانشناسي زرد بي‌تفاوت نمانده‌اند. يکي از کاربران نوشته:»رفتم مشاوره آنلاين گرفتم، 2ميليون دادم، آخرش گفت که »همه‌چيز از درون تو شروع مي‌شه«! خب اينو که خودمم بلدم!«
کاربر ديگري توييت کرده: »مردم درد دارن، اينا دردشونو مي‌فروشن.«
بازتاب اين اعتراض‌ها در فضاي مجازي نشان مي‌دهد که مخاطبان هم کم‌کم نسبت به اين جريان حساس شده‌اند؛ جرياني که گاهي با زندگي و روان افراد بازي مي‌کند.
راه‌حلي براي مقابله با روانشناسي زرد
علي فتحي آشتياني، رئيس سابق سازمان نظام روانشناسي: آسيب روانشناسي زرد يکي از چالش‌هاي جدي ماست؛ افرادي که تخصص روانشناسي و مشاوره ندارند اما داراي مهارت سخنوري و متقاعدکردن افراد هستند وارد اين حوزه مي‌شوند و سوءاستفاده مي‌کنند؛ سازمان نظام روانشناسي در گذشته ليستي از روانشناسان زرد را منتشر کرده‌اند که مردم مطلع شوند و از مراجعه به اين افراد پرهيز کنند. ناگفته نماند که جلوگيري از فعاليت روانشناسان زرد يا روانشناس‌نماها تنها با نام‌بردن از آنها امکان‌پذير نيست، سواد سلامت رواني جامعه بايد آنقدر ارتقا پيدا کند که مردم تشخيص دهند به چه افرادي بايد مراجعه کنند. به گزارش آراز آذربايجان به نقل از سلامت نيوز،از شهروندان مي‌خواهم که پيش از دريافت هرگونه مشاوره، با مراجعه به سامانه سازمان نظام روانشناسي، از مجازبودن فرد اطمينان حاصل کنند. لازم به ذکر است که براساس تعرفه‌گذاري مصوب سال 1404 براي خدمات روانشناسي و مشاوره براي 45 دقيقه ارائه خدمت توسط کارشناسان ارشد پروانه‌دار 503 هزار و 500 تومان و توسط دکتراي تخصصي پروانه‌دار 620 هزار تومان بايد هزينه پرداخت شود. اگر مرکز مشاوره يا روانشناسي بالاتر از اين مبلغ دريافت کنند تخلف است و مردم مي‌توانند با مراجعه به سايت نظام روانشناسي از آنها شکايت کنند.