نئجه ساغ قالاق

حاضیرلایان:اکبرسعادت
آنا دیلیمیز: ان چوخ استفاده اولونان میوه لر آراسیندا یئر آلان پرتاغال، هم غذایی دَیَری هم دَه بازار دَیَری باخئمئندان اولدوقجا دیرلی بیر میوه دیر. c ویتامینی باخیمیندان دا غنی بیر میوه دیر. ویتامینیc باخیمیندان اولدوقجا غنی بیر میوه اولان پرتاغال، B و E ویتامین لری ایله انسان بدنینده اهمیت لی فایدا لاری تأمین ائتمکده دیر. قیش آی لاریندا خصوصا قریب و سویوق دیمه کیمی خسته لیق لرین یاخچی لاشما سورجینی سورعت لندیرمک اوچون مصرف اولان پرتاغال، میوه سی خاریجینده سویو و یارپاغیلا دا فایدا وئرن بیر بیتکی دیر.
فسفر، ماقیزیوم و پتاسیوم مینِرال لاری باخیمیندان غنی بیر ایچری یه صاحیب اولان پرتاغال، بَدَنی و دیفاعی سیستم ینی گوج لندیرمک ده بدنه انرژی وئررک خسته لیق حالیندا یاخچی لاشما سورجینی سورعت لندیریر.
میوه‌لر،بسین(مغذی)وآنتی اوکسیدان موادلاردان دولو اولاراق ؛بدنین ایمنی سیستئمی‌نی گوجلندیریر(تقویت) ،بواوزدن؛کولون،باغیرساق،آغ جیگر،یئمک بوروسو (مری) ،معده و بوغازسرطانین اوز وئرمه‌سین یوزده‌سی‌نی (درصد) آزالدار.اما میوه‌نین نه زامان توکتیمی‌ده(مصرف) اونملی‌دیر.دئمه‌لی‌دیر، بدن طرفیندن،میوه‌نین بسین موادلارینین آلینماسی (جذب)اوچون؛میوه‌نین توکتیمی‌ غذادان اونجه اولورسا داها یاخشی اولور.یئترسیز بسلنمه(سوتغذیه) سورونو اولان خسته‌لر وقوجالار،ویتامین وبسین موادلارین آزلیغیندان زور دادیرلار بواوزدن،بونلارا غذادان سونرا، میوه یئمه‌یی‌ تووصیه ائتمیرلر.
میوه‌لر وگؤیه‌رنتی‌لر(سبزیجات) ،سیندیریم سیستئمین حرکت‌لرینی سورعت‌لندیریر بواوزدن میوه‌‌نین بسین وفیبرلی موادلاری بدنده آز زامان قالیر وسورعت‌له مدفوع ویا سودوک شکیلینده بدن‌دن بوشالیر، یعنی بسین موادلارین آلینما زامانی آزالیر و بو بسین موادلار سورعت له بدندن بوشالیر. فیبرسیز یئمک رژیمی،سیندیریم‌سل سورونو(مشکلات گوارشی) اولانلارا تووصیه اولونور. دئمه‌لی دیر؛بوش معده ایله اسیدلی میوه‌لرین توکتیمی(مصرف) تووصبه اولونمور(پورتغال)
.آرتیرمالی‌دیر، میوه توکتیمی تمام گئجه گوندوز ساعاتلاریندا تؤوصیه اولونور اما میوه توکتیمی، یئمک وعده‌لریندن قاباق اولورسا داها یاخشی ویارارلی اولور.
چاغداش دووراندا، تاریم اورونلری(اکین محصوللاری) ،تام بویومه دونم‌لرینده شیمیایی موادلارلا بسله‌نیرلر (تغذیه) ،کودلاردا اولان نیتراتین؛میوه وگویه‌رنتی‌لره گیرمه‌سین یوزده‌سی چوخدور ! اما توپراق آلتیندا قویلانان اورونلرین (اوجومله‌دن:یئرآلما، سوغان هویچ)، نیترات آلیمین (جذبی)یئته‌نه‌یی داها چوخدور،میوه‌ و یا یئرآلمایا امیلمیش (جذب اولموش) نیترات، اورونون داها چوخ بویوکلوگونه سبب اولور، بواوزدن اکینچی‌یه صرفه‌لی اولور، اما اک‌لنمیش نیترات وباشقا کیمیاسال کودلار،اکین یئرین توپراغی‌نی ایسه کیرله‌ییرآلوده.تارلا اورونلری‌نین بویوکلوگو،نیتراتین یوخاری اولچوموندن آسیلی دیر،بو اوزدن، حددن آرتیق بویوک مئیوه ویا… آلیمیندان چکینین! و کیچیک ویا اورتا میوه‌لرین آلینماسینا ماراق گوسته‌رین،میوه رنگینین قارالیغی، نیتراتین اولچومونون چوخلوغونو گوسته‌رن بیر عامل‌دیر!کیمیاسال کودلار،میوه‌نین Cویتامینین آزالدار،بو اوزدن، میوه‌نین دادسیرلیغینا سبب اولار،خیار ویا قیرمیزی بادیمجانین دادی دوغرو اولماسا( دادسیز اولورسا)،یعنی نیترات وباشقا کیمیاسال موادلار، بو اورونه،امیلی‌نیب.
بویوک وزلی(غده ای) گویه‌رنتی‌لرین(یئرآلما وهویچ) ،آلیمیندان چکینین،بیلمه‌لی‌سینیز هر کیلو یئر آلما ویا سوغان،۷ ایله ۸ عدد دن چوخ اولمامالی دیر.شیمیایی کودلار ایله بسلنمیش میوه‌لر،کسیلمک آنیندا،رنگ‌لری دگیشیلیر (قارالاشیر)، بواوزدن، بیر آلمانی دیشینیزه چکرک، آلمانین رنگی دگیشیلسه، آلمانین یئمه‌ییندن چکینمه‌لیسینیز.آلما میوه‌سی‌نی نئجه یئییرسینیز! قابیغی‌نی سویورسونوز یوخسا قابیقلی دیشه چکیرسینیز. آلمانین قابیغینی سویان‌لاردان اولسانیز،اؤزونوزو بسین(مغذی) موادلاردان محروم ائتدیگینیزی بیلمه‌لی‌سینیز. گونده بیر دانا آلمانی قابیغی‌لا یئیه‌رسینیزسه؛کولون و بویوک باغیرساق(روده) سرطانی‌نا یوخ دئیه‌ن‌لردن بیری اولابیلرسینیز، اما آلما نئجه سرطانا یوخ دئییر،آلما قابیغی؛ “پروسیانیدین ” آدلی شیمیایی قاتقی‌دان زنگین دیر.پروسیانیدین موادی بیر آنتی اوکسیدان اولاراق، سرطانا قارشی‌دیر.”پروسیانیدین “پلی فنول‌لارا باغلی بیر قاتقی‌دیر(ترکیب).دئمه‌لی‌دیر، آلما قابیغی،”پروسیانیدین‌”دن علاوه،کلسیوم و چئشیدلی ویتامین‌لرین قایناغی‌دیر.بو اوزدن، آلمانی قابیق‌لی یئیین!
معمولاً اوشاقلارین اسپناه، هویچ، چوغوندور و اوخشار گویلری یئمگی سئومزلر. آما بو گویلر اونلارن بویومه‌سینه لازم اولان ماده‌لردیلر. گؤیلر، خاصیتلی اولدوقلاریندان علاوه سویوق دَیمه و سایر ناخوشلوقلارین قاباغینی آلارلار.
اوشاقلاری زورلا بیر شئیی یئمگه و یا بیر ایشی گورمگه مجبور ائتمک دوز ایش دئییل. یا اصلا ممکن ایش دئییل. بونا گوره اونلارا گؤی یئدیرتمک اوچون تشویقلردن و اویونلاردان کومک آلماق لازمدیر.اوشاقلار خورک یئمگه باشلایاندان گوی یئمگه عادت ائله‌مه‌لیدیلر. بوگونه قدر بو ایشی گورمه‌میسزسه بو گوندن اونلارین غذالارینا گوی قاتین. گویون دادی اولده اونلارا عجیب گلسه ده تدریجله اونا عادت ائلیه‌جکلر.
اوشاقلار بویوکلردن تقلید ائله‌مگی سئورلر. بونا گوره اونلارین گوی یئمگی اوچون بویوکلر ده گوی یئمه‌لیدیلر. اوشاقلارین آغیز دادی سیزین الیزده‌دیر. اونلاری دَییشه بیلرسیز. مثلا سالادین ایچینه کاهی، بامادور و خیاردان علاوه پیشمیش یاشیل نوخود دا آرتیرین. یاشیل نوخودون اندازه‌سی اونلاری یئمگه هوسلندیره‌جک.
یئمه‌لی آشدا جور به جور معدنی ماده‌لر و ویتامینلر وار. گونده‌لیک جور به جور آشلارلا اوشاغی مختلف دادلارلا تانیش ائله‌یین.
اوشاقلاری گوی یئمگه تشویق ائله‌یین. حتی اونلارا گوی یئمک اوچون جایزه وئرین. بو مساله ایشین باشلانیشیندا داها چوخ اهمیته مالکدیر.
بروکلی کلمی کیمی یاشیل رنگلی گویلری نارین دوغرایین کی او بیریلرین ایچینده گیزلنسین. اوشاقلارین یاشیل گویلره بازلیقلاری اولماز.
گویلری اونلارین سئودیکلری غذالارلا مخلوط ائله‌یین و اونلارا غذا وئرنده غذانین بوشقابداکی دوزولوشو خوشا گلیم و اَیلَنجه‌لی اولسون. مثلا سالادین ملزلمه‌لری ایله بوشقابدا دووشان شکلی یارادین.
گوی آلماغا اوشاقلاری‌دا آپارین و آلاندا اونو گویلرین آدلاری ایله تانیش ائله‌یین و هر بیرینی بیر ناغیل و خوشا گلیم شکلده اوشاغا تانیتدیرین.
اوز حیاطیز اولسا اوردا جور به جور گویلر اکین و بو ایشی اوشاقلا بیرلیکده گورون.
اوشاق، گویلرین بیرینی سئومه‌سه اونون شکلینی دییشین مثلا بامادورو مزه‌لی شکلده دوغرایین و یا لاپ بالاجا بامادور اوشاغا وئرین.
اوشاق بوشقابینداکی گویون سئومه‌دیگینی دئسه، گولر اوزله اونو بوشقابیندان گوتورون آما گلن سئری همان گویو آیری شکلده اونون بوشقابینا قویون. اوشاق او گویو سئونه قدر بو ایشی دوام ائدین. اوشاغا گویلرین دوغراماسینی اویردین بو ایشله او اوزونو غذانین حاضرلاماسیندا شریک بیلر و اونو یئمگه هوسلنر. هر حالدا بیزلر ائلیه بیله ریک هرزامان ساغ قالاق.