مي‌خواهند سلامت کالا باشد نه حق مردم

با نزديک شدن به زمان انتصابات در سازمان نظام پزشکي، فرصتي ارزشمند براي پزشکان و جامعه پزشکي فراهم شده تا صداي دغدغه‌ها و چالش‌هاي خود را به گوش تصميم‌گيران برسانند. مسائلي از قبيل تعرفه‌هاي پزشکي ناکافي، بيکاري گسترده پزشکان جوان و درآمدهاي پايين که سايه سنگيني بر زندگي حرفه‌اي و معيشتي آنان انداخته، در مرکز توجه قرار گرفته‌اند. اين بازه زماني حساس مي‌تواند نقطه عطفي باشد براي شنيده شدن و پيگيري مشکلاتي که نه تنها سلامت جامعه، بلکه آينده حرفه پزشکي را نيز تحت تأثير قرار مي‌دهد.
بايد جلوي مهاجرت جوانان را گرفت
بهزاد پوپک، دکتراي علوم آزمايشگاهي گفت: »آن‌چه درباره نظام پزشکي اهميت دارد اين است که اين واحد صنفي مي‌تواند يک سازمان تأثيرگذار باشد، چيزي‌که در اين ميان اهميت دارد ارتقاء آموزش، اقتصاد پايدار و تعرفه واقعي است، مفهوم تعرفه واقعي اين نيست که مردم هزينه درمان را از جيب خودشان پرداخت کنند بلکه سيستم‌هاي بيمه‌اي بايد بتوانند هزينه‌ها را تأمين کنند.«
او ادامه داد: »ايجاد انگيزه در جوانان کشور بسيار اهميت دارد. متأسفانه برنامه خوبي براي جوانان به‌خصوص در حوزه علوم آزمايشگاهي نداريم و آن‌ها به‌مهاجرت فکر مي‌کنند، درحالي‌که بايد برنامه‌ريزي کنيم تا اين جوانان بتوانند در کشور خودشان روزي حلال کسب کنند، ايجاد انگيزه در جوانان از همه‌چيز مهم‌تر است و ما بايد هنر به‌خرج دهيم که اين جوانان متخصص به‌ويژه در علوم آزمايشگاهي در کشور باقي بمانند.«
پوپک درباره جايگاه علوم آزمايشگاهي گفت: »امروزه تصميمات درماني در حوزه باليني بر اساس آزمايش اهميت بالايي دارد؛ بنابراين انتظار داريم جايگاه علوم آزمايشگاهي در کشور ارتقاء يابد و بتوانيم بهتر و بيشتر فعاليت کنيم.«
قراردادهاي ترکمنچاي بيمه با اصناف پزشکي
عبدالحسين روح‌الاميني، داروساز با بيان اين‌که »داروسازي چهارراه علوم است چراکه در آن حرفه، فن، هنر و مهارت وجود دارد«گفت: »معتمدين داروسازي در کشور از من خواسته‌اند وارد صحنه شوم. در قانون برنامه هفتم تصميمات خوبي براي اصلاح نظام سلامت گرفته شد، از جمله درباره اقتصاد سلامت، توليت واحد و فراگير وزارت بهداشت، ارئه خدمات الکترونيک، بيمه‌ها و نوسازي صنعت دارو، ما به اين قانون اعتقاد داريم و در فصل مربوط به سلامت آن بسياري از دغدغه‌هاي جامعه پزشکي پوشش داده شده است.«
او ادامه داد: »براي تحقق اين اهداف بايد دست به دست هم دهيم، نظام پزشکي مي‌تواند خاستگاه تحقق اين مطالبات باشد، يعني پلي باشد ميان حرفه، اعضاي جامعه پزشکي، مجريان و قانون‌گذاران، دوستان معتقدند حضور من با تجربه‌اي که در پارلمان و نظام پزشکي دارم در پيوند ميان مجلس شوراي اسلامي و نظام پزشکي مي‌تواند موثر باشد.«
روح‌الاميني درباره اقتصاد سلامت با پيش کشيدن موضوع بيمه‌ها گفت: »لازم است صنعت بيمه اصلاح شود تا پرداختي‌هاي حوزه درمان از جيب مردم بيشتر نشود، الان قراردادهاي ترکمنچاي، يک‌طرفه و بدون توجه به عواقب تاخير پرداخت‌ها با صنوف مختلف جامعه پزشکي بسته شده است، درحالي‌که نبايد پرداخت مطالبات جامعه پزشکي ماه‌ها طول بکشد لذا قراردادهاي بيمه بايد از اساس بازنگري شوند و نظام پزشکي بايد اين مطالبه‌گري را داشته باشد، در شوراي عالي بيمه سلامت نظام پزشکي يک کرسي و حق رأي دارد و بايد اين اهداف را پيگيري کند.»
پزشکان عمومي که تازه کارشان را شروع مي‌کنند وضع معيشتي خوبي ندارند
محمدتقي حلي‌ساز، استاد تمام دانشگاه بقيه‌الله و متخصص طب فيزيکي و توانبخشي گفت: «يکي از بحث‌هاي جدي و چند وجهي حقوقي هست که يک سر آن به پزشکان و سر ديگر آن به بيماران مربوط است، گاهي بيماران به توقعي که از درمان دارند دست پيد نمي‌کنند.»«
او درباره نقض حقوق پزشکان و کادر درمان گفت: »گاهي در مراکز درماني پزشک به‌طور مستقيم مورد تعرض قرار مي‌گيرد و بخشي که مربوط به نظام پزشکي است بايد از اين پزشکان دفاع کند، اما متأسفانه چنين حمايتي وجود ندارد، ما در سال گذشه خبرهاي خوبي دراين‌باره نداشتيم، رفتارهايي مانند کشتن پزشک و گرفتن عکس از آن درست نيست و بايد در سازمان به راهکارهاي خوبي برسيم.«
حلي ساز درباره مسئله خودکشي پزشکان بيان کرد: »بحث خودکشي همکاران بسيار مهم است؛ گاهي گفته مي‌شود تاب‌آوري در نسل جوان کم شده اما بايد بگويم اين روزها استرس‌هاي شغلي بسيار زياد است. دلايل زيادي مي‌تواند داشته باشد، يکي از آن‌ها به خاطر کمبود پزشک است، امروز تعداد زيادي از پزشکاني که تربيت شده‌اند در شغل خود فعال نيستند براي همين فشار کاري روي پزشکان فعال بيشتر شده است.«
اين متخصص ادامه داد: »امروز تعداد دستياران کم است و فشار کار بر پزشکان بالا رفته و استرس‌هاي مزمن ايجاد کرده است. اگر بتوانيم با نگاه بازتر و برنامه‌ريزي مناسب شيفت‌بندي کنيم، شايد نتايج خوبي حاصل شود. البته مشکل معيشتي فقط مربوط به پزشکان نيست بلکه گريبان همه افراد جامعه را گرفته است، اما مردم معمولاً تصور مي‌کنند پزشکان وضع مالي خوبي دارند، درحالي‌که واقعيت اين است که بدنه اصلي حوزه سلامت و پزشکان وضع معيشتي خوبي ندارند، يک نفر که عضو هيئت علمي دانشگاه شده ماهي سي يا چهل ميليون تومان حقوق دريافت مي‌کند.«
سي هزار پزشک کار پزشکي نمي‌کنند
علي دباغ، متخصص بيهوشي و هيئت علمي دانشگاه شهيد بهشتي تهران گفت: »سازمان نظام پزشکي از ارکان مهم است و بايد شفافيت و پاکدستي داشته باشد تا سرمايه اجتماعي افزايش پيدا کند. با افزايش سرمايه اجتماعي، کارآمدي سازمان هم بيشتر مي‌شود. نظام سلامت ما چالش‌هاي زيادي درباره منابع انساني و مادي دارد اما در هيچ سازماني جايگاه سرمايه اجتماعي پايين نيست.«
او ادامه داد: »نظام پزشکي مي‌تواند با شفافيت سرمايه اجتماعي را افزايش دهد و اين سرمايه بايد از طريق صنف خود ايجاد شود.
مشکلات امروز نظام سلامت با روش‌هاي ديروز قابل حل نيست و بايد از روش‌هاي امروزي استفاده کنيم. هرگونه ايجاد خلل در سرمايه اجتماعي به نظام سلامت ضربه شديدي ايجاد خواهد شد. درحالي‌که با افزايش ظرفيت‌ پذيرش دانشجو نمي‌توان کارآمدي نظام را تضمين کرد.«
دباغ با بيان اينکه حدود 30 هزار پزشک کار طبابت انجام نمي‌دهند عنوان کرد: »اختلاف نسبت پزشک به جمعيت در ايالت‌هاي مختلف آمريکا نزديک به 10 الي 20 درصد است، اما ميزان تمرکز پزشک به تعداد افراد در بالاي بزرگراه همت در تهران از تمرکز پزشک به جمعيت در ايالت کاليفرنياي آمريکا بيشتر است. اخلاف نسبت پزشک به جمعيت در بالاي بزرگراه همت تهران با همين نسبت در استان سيستان و بلوچستان 10 به يک است، و اين يعني بدترين نوع بي عدالتي. پزشکي که مي‌تواند با درآمد بسيار بيشتر به عمان برود چرا بايد در بندرعباس بماند، فاصله بندعباس تا تهران چندان فرقي با فاصله عمان تا تهران ندارد، بنابراين پزشک از کشور مي‌رود.«
دغدغه ما کاهش شان و منزلت پزشکان است
حبيب صدر، متخصص اعصاب و روان گفت: »يکي از دغدغه‌هاي ما در جامعه پزشکي کاهش منزلت و شان اجتماعي پزشکان است، اين کاهش عوامل زيادي دارد مانند تعرفه‌ها، حقوق و مسائل فرهنگي. اين درحاليست که در کشور ما قرن‌ها پزشکان گروه مرجع بوده‌اند و البته هنوز هم همين‌گونه است.«
او بيان کرد: »درصدي که از توليد ناخالص ملي به سلامت اختصاص داده مي‌شود تاثير بسيار مهمي در اين حوزه دارد، از جمله بهبود وضعيت بيمارستان‌ها، توليد و پخش دارو و وسايل پزشکي، جذب و آموزش پزشکي و کاهش پرداخت از جيب بيماران همگي به ميزان سرمايه‌گذاري بستگي دارد.«
صدر ادامه داد: »با توجه به شرايط روز بايد ارزيابي جديدي از بهاي تمام شده خدمات سلامت داشته باشيم، و براساس آن بهاي تمام شده تعرفه گذاري کنيم و بيمه ها هم رعايت کنند تا شان پزشک و بيمار از ميان نرود. سازمان نظام پزشکي رايزن اصلي در شوراي سلامت است و مي‌تواند مشکلات پزشکان را حل کند. براي ارتقاي شان جامعه پزشکي بايد در خصوص تعرفه‌ها رايزني داشته باشد.«
شيرخشک توليد مي‌شود اما در داروخانه نيست!
بهمن صبور، داروساز گفت: «بايد تلاش کنيم درخصوص تعرفه دارو تحول ايجاد شود. مطالبات ما از بيمه هنوز پرداخت نشده درحالي‌که مقدار اين مطالبات زياد است.«
او ادامه داد: »در کشور ما شير خشک توليد مي‌شود اما اين شيرخشک‌ها در داروخانه‌ها کم هستند، چراکه مطالبات داروخانه‌ها پرداخت نمي‌شود و آن‌ها نمي‌توانند شيرخشک خريداري کنند، درحالي‌که نياز است کالاي سلامت در داروخانه تضمين شود.«او همچنين با اشاره به اهميت آموزش تاکيد کرد دانشجويان ما از نظر آموزش وضعيت خوبي دارند اما اموزش آن‌ها با حرفه‌شان در محيط کار تناسب ندارد و اين مسئله را بايد با کمک نظام پزشکي برطرف کرد.
مي‌خواهند سلامت کالا باشد نه حق مردم
مهديه پوريزدان پناه، پزشک و دکتراي تخصصي تغذيه گفت: »سلامت حق مردم است اما مثلثي وجود دارد که سلامت را به کالا تبديل کرده است«
او ادامه داد: »يکي از ضلع‌هاي اين مثلث از بين بردن کرامت پزشکان است، دليل آن افزايش ظرفيت‌هاي پزشکي و پايين ماندن تعرفه‌ها است. همچنين ورود سرمايه‌گذاران غيرحرفه‌اي به موضوع سلامت، ورود دانشگاه‌هاي غيرانتفاعي و رونق طب سنتي و اسلامي غيرآکادميک، که بازاري براي خود درست کرده و سود براي خودشان درست مي‌کنند کمک کرده سلامت تبديل به کالا شود.«
پوريزدان پناه بيان کرد: »اين روزها تقاضاي القايي به لطف بازار تجاري حوزه سلامت شديد شده است و اين هم يکي ديگر از ضلعهاي کالايي شدن سلامت است، در اين وضعيت نگراني عمده اين است که اين سه ضلع سلامت را به بازار تجاري پرسود تبديل مي‌کنند و نياز است با قوانين و اسناد بالادستي به اين شرايط پايان داده شود.«
کاهش تعرفه پزشکي به نفع مردم نيست
سيد امير پاشا طبائيان، متخصص کبد و عضو دانشگاه علوم پزشکي ايران گفت: »بزرگترين چالش نظام سلامت تعرفه‌ها است و تا زماني که تعرفه‌ها واقعي نشود، مشکلات جامعه پزشکي و مردم حل نخواهد شد.«
او ادامه داد: »اگر سياستگذاران فکر کنند کم کردن تعرفه‌ها خدمت به مردم است، اشتباه مي‌کنند، مشکل ما عمق پوشش بيمه‌ها است و پوشش گسترده بيمه همراه با افزايش تعرفه‌ها مي‌تواند مشکلات را حل کند. در سال‌هاي گذشته تعرفه‌ها متناسب با تورم افزايش نيافته و گاهي صفر بوده است. اگر تعرفه‌ها متناسب با تورم افزايش داشت، مشکلات حل مي‌شد.«
درمان و سلامت وظيفه دولت‌ها است
احمد اسفندياري، پزشک عمومي گفت: »نبايد درباره سلامت شعاري صحبت کرد. درمان و سلامت وظيفه حاکميت و دولت‌ها است. دولت بايد سهم خود را از درمان بپردازد تا مردم گرفتار نشوند. نه پزشکان و نه مردم از وضعيت سلامت کشور راضي نيستند چرا که دولت وظيفه خود را به خوبي انجام نمي‌دهد.«
او ادامه داد: »نظام پزشکي بايد به عنوان مطالبه‌گر جدي ورود کند تا مسائل سلامت مردم حل شود. دولت به تأمين اجتماعي بدهکار است و دوستان در نظام پزشکي مي‌توانند راهکارهاي اساسي ارائه دهند. مشکل نظام پزشکي عدم شفافيت است؛ نظام پزشکي بيش از سيصد هزار عضو دارد که حدود دويست هزار نفر حق عضويت پرداخت مي‌کنند. يک پزشک عمومي وقتي حق عضويت مي‌دهد مي‌پرسد چه خدمتي دريافت مي‌کند؛ بنابراين بايد حسابرسي شفاف شود. مشکلات امروز بيشتر مربوط به کمبود پزشکان متخصص است، نه پزشکان عمومي. اگر به رشته‌هاي تخصصي توجه شود، پزشکان عمومي هم به تخصص روي مي‌آورند.«
افزايش ظرفيت پزشکي به ضرر مردم است
مجيد دل‌آور، پزشک عمومي گفت: »در سال‌هاي اخير جامعه پزشکي مظلوم واقع شده است. يکي از مشکلات واقعي نبودن تعرفه‌هاي مناسب است، عدم تعهد بيمه‌ها سبب شده حق پزشکان ضايع شود.«
به گزارش آراز آذربايجچان به نقل از خبرآنلاين، او ادامه داد: »برخي تصميمات به ضرر جامعه پزشکي است. افزايش ظرفيت پزشکي بدون فراهم شدن زيرساخت‌ها سبب کاهش کيفيت آموزشي دانشجويان شده و دود آن به چشم مردم مي‌رود. نظام پزشکي مي‌تواند با رايزني اين مشکلات را کاهش دهد و تصميمات اشتباه کمتري بگيرد.«
Arazazarbaijan.ejtemai@gmail.com