موزه تاريخ طبيعي اروميه؛ گنجينه‌اي از حيات وحش ايران

 موزه تاريخ طبيعي مکاني براي نگهداري و معرفي نمونه‌هايي از بخش‌هاي مختلف تاريخ طبيعي هر منطقه و يا کشوري است و وجود آن براي هر استان و يا منطقه‌اي يک ضرورت اجتناب ناپذير است.
اين موزه‌ها، خانه و به نوعي محلي براي حفاظت از نمونه‌هاي علوم زمين و حيات است که از نمونه‌هاي حشره‌شناسي گرفته تا کاني‌شناسي، ديرين‌شناسي و جانورشناسي در آنها قابليت نگهداري و معرفي به نسل‌هاي آينده را دارد.
موزه تاريخ طبيعي داراي کارکردهايي چون مرکز تحقيقات تخصصي در طبقه‌بندي، شناسايي و حفاظت در ساير نقاط دنياست که با توجه به قدمت موسسات مي‌تواند از غناي خوبي برخوردار شود.
کتابخانه موزه تاريخ طبيعي شامل مجموعه گسترده‌اي از کتاب‌ها، مجلات، نسخه‌هاي خطي و آثار هنري مرتبط با کار و تحقيقات بخش‌هاي علمي است که براي کودکان و نوجوانان و محققان علاقمند مي‌تواند يک گنجينه محسوب شود.
با احتساب اين کارکردها در دهه 90 شمسي موزه تاريخ طبيعي اروميه راه اندازي شد تا بتواند به نياز نسل‌هاي آينده که در زندگي به سبک جديد در آپارتمان‌ها محبوس شده‌اند، پاسخگو باشد و لحظاتي کودکان و نوجوانان را به قعر طبيعت زيباي کوهستان ببرد.
طراح موزه تاريخ طبيعي اروميه مهندس موثقي بود و در اواخر دهه 80 و اوايل دهه 90 شمسي اين ساختمان زيبا در مساحت پنج هزار مترمربع با زير بناي سه هزار 500 متر مربع و 30 ميليارد ريال اعتبار هزينه شده احداث شده است.
هر چند در ورودي و اطراف اين موزه شايد خبري از فضاي سبز زيبا و دلنشين و چشمگير براي استراحت بازديد کنندگان وجود نداشته باشد و داخل هم خبري از اسکلت دايناسورها و نهنگ آويزان برطاق به سبک موزه تاريخ طبيعي لندن نباشد ولي شير، ببر، خرس، پلنگ، مار و مارمولک، فلامينگوها زيباي سفيد و صورتي، درناها، اردک سرسفيد و غاز خاکستري، آنقوت، ميش مرغ در حال انقراض، کل و بز، گوزن زرد ايراني و آهو و انواع پستانداران و دوزيستان و حياتي از آبزيان در سالن‌هايي ساده به نمايش گذاشته شده است.
بازبيني موزه تاريخ طبيعي اروميه ضروريست
يکي از بازديد کنندگان از اين موزه در اين زمينه مي‌گويد: موزه تاريخ طبيعي اروميه مکاني خوب و مفرح ولي نيازمند يک بازبيني است تا براي خانواده‌ها که زماني براي بازديد سپري مي‌کنند، دلنشين‌تر باشد.
نويد سرايي با اشاره به کمبودهاي اين موزه اظهار مي‌کند: محيط اطراف موزه نيازمند شاداب سازي و يک فضاي سبز جذاب است که سالهاست اين مکان فاقد اين چنين مکاني است.
وي يادآور مي‌شود که کتابخانه مکاني براي آشنايي دانش آموزان، کودکان و نوجوانان با شيوه تاکسيدرمي و حتي آناليز بردن برخي حيوانات هم از موارديست که اين مکان فاقد آن است.
اين بازديد کننده با اشاره به اينکه نمايش فيلم‌هايي از محيط زيست استان از جمله جزيره ها، حيات وحش و حتي زيستگاههاي آبي در اين موزه خاليست، مي‌گويد: استفاده از نرم افزارهاي موبايلي در بدو ورود به موزه براي آشنايي هر چه بيشتر بازديدکنندگان هم بهتر است مورد توجه مسوولان محيط زيست استان آذربايجان‌غربي باشد.
ميترا سنايي از بازديد کنندگان اين موزه در اين باره مي‌گويد: جاي بخش گياه شناسي به عنوان قسمتي از محيط زيست و طبيعت آذربايجان غربي و اسکلت حيوانات، حشرات و زمين شناسي در اين موزه خاليست و لازم است مسوولان به اين موضوعات توجه کنند.
531 گونه جانوري و گياهي در موزه تاريخ طبيعي آذربايجان غربي نگهداري مي‌شود
رييس اداره حفاظت محيط زيست اروميه درباره موزه تاريخ طبيعي مي‌گويد که موزه تاريخ طبيعي اروميه با گنجينه‌اي مشتمل بر 531 گونه جانوري و گياهي، بعنوان بزرگترين موزه تاريخ طبيعي شمال‌غرب کشور است.
مختار خاني به گونه‌هاي جانوري اين استان اشاره مي‌کند و ادامه مي‌دهد: اين استان زيستگاه 54 گونه پستانداران، 286 گونه پرندگان، 59 گونه خزندگان و دو زيستان و 26 گونه انواع ماهيان است.وي خاطرنشان مي‌کند: با اين تعداد گونه جانوري در استان حدود 27.8 درصد انواع گونه‌هاي پستانداران، 55.64 درصد انواع گونه‌هاي پرندگان، 27.31 درصد گونه خزندگان و دوزيستان و 14.94 درصد انواع گونه‌هاي آبزي کشور را به خود اختصاص داده است.
رييس اداره حفاظت محيط زيست اروميه خاطرنشان مي‌کند: در اين موزه انواع گونه‌هاي جانوري مانند 91 گونه بندپايان، 135 گونه صدف‌ها، 50 گونه پستاندران، 22 گونه خزندگان، 53 گونه آبزيان، 15 گونه گياهي و 165 گونه پرندگان وجود دارد.
خاني اضافه مي‌کند: اغلب حيوانات به نمايش گذاشته در اين موزه جزو حيات وحش استان بوده و به همين علت اين موزه را تبديل به موزه‌اي منحصر به فرد در نوع خود در کشور کرده است.
وي بيان مي‌کند: مهمترين هدف موزه بهره برداري آموزشي، علمي و تحقيقاتي است و اين موزه بستر مناسبي براي تحقيق محققان و دانشجويان به شمار مي‌رود.
رييس اداره حفاظت محيط زيست اروميه در ادامه شناساندن هر چه بيشتر محيط طبيعي و حيات وحش استان به جامعه و نگهداري اسناد علمي و تجربه هاي بشر و حفظ اين امانت براي آيندگان را از ديگر اهداف اين موزه عنوان مي‌کند.
وي همچنين به مشکلات موزه تاريخ طبيعي اروميه اشاره و توضيح مي‌دهد که قرار گرفتن اين موزه در حاشيه بيروني شهر و تخصيص نيافتن بودجه اختصاصي براي موزه جهت تهيه گونه‌هاي جديد، هرباريوم گياهي(مجموعه اي از گياهان خشک شده و نامگذاري شده)، احداث اکواريوم ماهي‌هاي آب شور و راه اندازي سالن نجوم از مشکلات اساسي اين موزه تاريخ طبيعي است.
وي با اشاره به اينکه اشکال و تنديس‌هاي جانوران را بر اساس شکل آنان در طبيعت از پلاستيک مي‌سازند، بيان مي‌کند: تاکسيدرمي يا همان فن نگهداري درازمدت با هدف لمس و بررسي اندام حيوانات انجام مي‌شود.
29200 نفر از موزه تاريخ طبيعي اروميه بازديد کردند
رييس اداره حفاظت محيط زيست اروميه همچنين درباره بازديد از اين موزه مي‌گويد که 23 هزار و 700 نفر از موزه تاريخ طبيعي اروميه در طول سال گذشته و پنج هزار و 500 نفر در نوروز امسال بازديد کردند.
خاني اضافه مي‌کند: اين موزه‌ها فقط يک مجموعه‌هايي نمايشي نيستند، بلکه مراکزي زنده و پويا براي انتقال دانش محيط‌زيستي هستند که مي‌توانند نسل‌هاي مختلف را با تنوع زيستي کشور به‌ويژه در استان آذربايجان غربي آشنا کنند و حس مسووليت‌پذيري را در آنان تقويت کنند.
وي تاکيد مي‌کند: تحقق اين هدف مستلزم بهره‌گيري از توان علمي دانشگاه‌ها و همکاري شرکت‌هاي دانش‌بنيان است تا با توليد محتواي غني و جذاب، تأثيرگذاري اين مراکز افزايش يابد.
رييس اداره حفاظت محيط زيست اروميه همچنين به ظرفيت‌هاي طبيعي استان آذربايجان غربي اشاره و مي‌گويد: اين استان با برخورداري از زيستگاه‌هاي متنوع، تالاب‌هاي منحصر به‌فرد و گونه‌هاي متنوع گياهي و جانوري، يکي از استان‌هاي غني کشور در حوزه تنوع زيستي به شمار مي‌رود و موزه تنوع زيستي مي‌تواند ابزاري مؤثر براي معرفي اين گنجينه ارزشمند باشد.
80 درصد از بازديد کنندگان موزه تاريخ طبيعي اروميه دانش آموزان هستند
خاني با اشاره به علاقه دانش آموزان و کودکان و نوجوانان براي بازديد از موزه تاريخ طبيعي اروميه تاکيد مي‌کند: بيش از 80 درصد از بازديدکنندگان از موزه تاريخ طبيعي اروميه دانش آموزان و کودکان و نوجوانان هستند.
وي در ادامه مي‌گويدکه دانشجويان استقبال بسيار کمي از اين موزه دارند و اغلب براي بازديد از معماري اين مجموعه به موزه سر مي‌زنند.
رييس اداره حفاظت محيط زيست اروميه درباره امکانات اين موزه مي‌گويد: اين موزه در چهارطبقه احداث شده که شامل سالن همايش، امور اداري، محيط باني، سالن پرندگان، رمپ اصلي، سالن اصلي موزه و سالن نجوم است که تاکنون به دليل عدم تحصيص اعتبار راه اندازي نشده است.
وي با اشاره به اينکه نمايشگاه عکس امسال در موزه تاريخ طبيعي اروميه داير شده است، ادامه مي‌دهد: آموزش‌هاي زيست محيطي ارائه شده به دانش اموزان اغلب در سالن نمايش انجام مي‌شود و درس انسان و محيط زيست پايه يازدهم هم در اين مکان برگزار مي شود.
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از ايرنا موزه تاريخ طبيعي اروميه با گنجينه اي مشتمل بر 531 گونه جانوري و گياهي، بعنوان بزرگترين موزه تاريخ طبيعي شمالغرب کشور است؛ موزه‌اي که در کنار جاذبه هاي طبيعي و تاريخي کم نظير استان چون پارک ملي درياچه اروميه، کليساي ننه مريم و بناي سه گنبد، گردشگران و پژوهشگران را فرا مي‌خواند.
طبيعت آذربايجان غربي، تنوع جانوري و اقليمي خود را در موزه‌اي پربار در تقاطع آذربايجان، انتهاي پارک ائللر باغي اروميه به نمايش گذاشته که در سال 1391 شمسي در چهار طبقه به بهره برداري رسيده است.
اين موزه داراي سالن‌هاي همايش، کتابخانه، نمايشگاه عکس و چهار سالن تخصصي نمايش تاکسيدرمي پستانداران، پرندگان، خزندگان، بندپايان و آکواريوم ماهي‌هاي خشک است.