فرهنگ سازی جایگزین برخورد قهری درمقوله حجاب

زهرا موسوی
گروه فرهنگی:هر وقت که صبحت از مقوله حجاب و عفاف می شود، به ناگاه ذهن همه افراد به سمت زنان و دختران و حجاب این قشر معطوف می شود که باید به شیوه های مختلف خود را به زینت حجاب بپوشانند.
در قرآن کریم هم به صراحت و شفافیت به زنان توصیه شده که زیبایی های خود را از چشم نامحرمان پوشانده و با حجاب در انظار ظاهر شوند اما از آنجا که دین اسلام آیینی تک بعدی نیست حجاب و عفاف در این دین فقط به زنان اختصاص ندارد و از مردان نیز خواسته شده حریم ها و شئونات را رعایت کنند. جامعه و مردان باید آگاه باشند و بدانند که حجاب مقوله ای عمومی و فراگیر است که تنها شامل زنان نمی شود و مردان و پسران جوان نیز از این قاعده و قانون الهی مستثنا نیستند. یکی از مصادیق حجاب در اسلام پوشش مناسب برای افراد است که این حکم شامل حال مردان نیز می شود اما عمده مردان و پسران جوان با بی توجهی از کنار این مساله عبور کرده و پوشش مناسب را تنها از آن زنان می دانند. به وفور مشاهده می شود به اسم مدگرایی مردان و جوانانی با لباس های آستین کوتاه و تنگ در اماکن عمومی ظاهر می شوند که بواسطه همین لباس نامناسب خالکوبی ها و تاتوی انجام گرفته روی دست، بازو و سینه شان به خوبی نمایان است. دیدن پسرانی با شلوارهایی پاره پاره که بخشی از پای آنها به این علت قابل مشاهده است در اماکن عمومی از جلوه های بی حجابی در بین این قشر است. مردان باید بدانند که عفت داشتن صرفا به جنس زن اختصاص ندارد و آنان نیز موظف به رعایت حریم های عمومی و خصوصی دیگران هستند البته برخی از این آقایان در هر سن و سالی بی توجه به این مساله اقدام به حرمت شکنی می کنند. یکی از بانوان درباره مساله رعایت حجاب و عفاف در قشر آقایان گفت: برخی از آقایان بدون رعایت حریم ها و شئونات دینی یا اجتماعی به صرف مرد بودن احساس می کنند در لباس پوشیدن یا انجام هر گونه رفتار و ناهنجاری اخلاقی آزاد هستند. وی که خواست نامش فاش نشود، اظهار کرد: بطور معمول بیشتر خانم ها از هر طیف و سنی خواسته یا ناخواسته با ناهنجاری های اخلاقی و اجتماعی برخی از آقایان مواجه هستند و در طول عمر خود حداقل یکبار با این موارد برخورد می کنند. وی یادآور شد: هر چند شاید برخوردهای نامتعارف و یا پوشش های زننده آقایان موجب درگیری فیزیکی بین این طیف با خانم ها نشود اما تا مدت های مدید تاثیری ناخوشایند بر روح و روان بانوان می گذارد. این شهروند گفت: با وجود اینکه همواره با پوشش و رفتار ساده و معمولی در اماکن عمومی ظاهر می شوم و متاهل هم هستم اما تاکنون چندین بار با برخوردهای هنجارشکنانه و زشت برخی آقایانی که بویی از عفت و حیا نبرده اند مواجه شده و تا مدت ها آن برخورد زشت بر فعالیت های روزمره ام تاثیر منفی گذاشته است.
یکی دیگر از بانوان می گوید: یکی از عواملی که آقایان احساس آزادی بی قید و شرط می کنند ریشه در تربیت آنها دارد به گونه ای که از همان ابتدا خانواده ها دختران را نسبت به پسران در محدودیت و تنگناهای تبعیض آمیز قرار می دهند و همین امر احساس موضع برتر داشتن در پسران و انجام برخی رفتارهای خودسرانه و قبیح را در آنها تقویت می کند. وی گفت: تجاوز به حریم خانم ها از سوی این آقایان هنجارشکن حتی در اماکن عمومی به صورت پنهانی و نامحسوس صورت می گیرد و بانوان برای حفظ آبروی خود مجبور به سکوت می شوند و فکر نمی کنم برای اینگونه هنجارشکنی ها از طرف این گونه از آقایان و پسران جوان راهکارقانونی وجود داشته باشد. وی یادآور شد: به اعتقاد من و خیلی دیگر از بانوان پوشیدن لباس های نامناسب تنگ یا بدن نما که جلب نظر می کند حتی اگر بدون منظور و هدف خاصی و صرفا بخاطر مدگرایی و زیبا بودن باشد نیز نوعی تجاوز به حریم دیگران است.
یک جوان نیز می گوید: بیشتر ناهنجاری ها و رفتارهای نامتعارف در بین نسل جوان مشهود است که عمده آنها نیز تحت تاثیر برنامه های اغوا کننده و گاه مخرب و مبتذل ماهواره ای و فضاهای مجازی قرار دارند.
حسن رضایی منش با بیان اینکه این نوع پوشش یا برخورد های نامناسب مورد تایید جامعه نیست، افزود: البته آنها به اقتضای سن خود بدنبال تنوع، تغییر و جلب توجه هستند و مسئولان و خانواده ها نیز باید روحیات این جوانان را در نظر بگیرند.
وی اضافه کرد: همچنین کمبود اماکن و فضاهای فرهنگی، تفریحی، هنری و … نیز دراین قضیه می تواند دخیل باشد چرا که وجود فضاهای تفریحی و مفرح باعث می شود که جوانان و نوجوانان اوقات فراغت سالم و مناسبی را در این فضاها سپری کنند.
این جوان یادآور شد: وجود فضاهای شاد فرهنگی و تفریحی و نیز ارائه طرح ها و مدل های مناسب جامعه و حمایت دولت از این طرح ها موجب می شود که هویت ظاهری و باطنی جوانان و نوجوانان خدشه دار نشود.
وی برخورد قهری و جبر را با این مساله مردود خواند و گفت: برخوردهای همراه با اجبار، تنبیه و توبیخ هیچ گونه جواب مثبت و بازخورد مناسبی در پی نخواهد داشت و مسئولان و خانواده باید فرهنگ سازی را جایگزین برخورد قهری کنند.
جوان دیگری نیز معتقد است: به نظر بنده یکی از مهمترین عوامل که موجب می شود جوانان با پوشش نامناسب در مجامع عمومی ظاهر شوند بیکاری و نبود اشتغال در این گروه است که انها را سرخورده کرده است.
فرهاد همتی افزود: جوانان بیکار به خاطر عدم شغل وقت خود را به بطالت و ولنگاری می گذرانند و بیشتر از سایرین به دنبال تیپ و مدل های نظرجلب کن و آنچنانی هستند و حتی گاه ایجاد مزاحمت برای دیگران را نوعی سرگرمی برای خود می پندارند. یک جامعه شناس در این زمینه معتقد است: یکی از مشکلات حوزه حجاب و عفاف نگاه تک بعدی و صرفی جامعه و مسئولان به این مقوله است که تنها داشتن حجب و حیا را مختص خانم ها می دانند. علی مهرعلیزاده افزود: هر چند داشتن حجاب و عفاف برای بانوان امری اجتناب ناپذیر و تاکیدی است اما آقایان نیز از این قاعده مستثنا نیستند و نقش کلیدی خانواده و آموزش و پرورش را نباید در این ارتباط نادیده گرفت.
وی اظهار کرد: در سال های گذشته با مساله حجاب و عفاف از سوی مردم و مسئولان به صورت سلیقه ای برخورد شده و در این خصوص نواقص زیادی وجود دارد که باید ریشه یابی شود. مهرعلیزاده با بیان اینکه برخورد قهری و اجباری با بدحجابی یا برخی ناهنجاری های رفتاری دختران و پسران نتیجه معکوس دارد و موجب فرار و انزجار از حجاب و عفاف می شود، توصیه کرد: بهتر است مردم به صورت خودجوش وارد موضوع حجاب و عفاف شوند. وی یادآور شد: نهادهای آموزشی و دستگاه های دولتی به تنهایی نمی توانند این مساله را در جامعه نهادینه کنند و بهترین راه تبیین رعایت حجاب و عفاف از سوی همه آحاد جامعه اعم از زن و مرد در اجتماعات مردمی همچون نماز جمعه، هیات های مذهبی و اماکنی که عامه مردم حضور دارند، است. یک کارشناس پوشاک در زمینه فروش و توزیع لباس های غیرمتعارف گفت: اتحادیه پوشاک با فروشگاه ها و مغازه های فروش البسه که اقدام به عرضه لباس های نامناسب زنانه و مردانه می کنند برخورد می کند کما اینکه در سال گذشته و امسال مقادیری از این لباس ها که عمدتا زنانه بود جمع آوری شد.
حسن ملکی افزود: عمده این لباس ها را مانتوهای توری، شیشه ای و یا تی شرت های مردانه با آرم ها و نوشته هایی ناجور بودند که جمع آوری شدند و با فروشندگان متخلف نیز ابتدا در قالب تذکر برخورد می شود و در صورت تکرار به محاکم قضایی معرفی ویا به ابطال پروانه کسب آنها منجر می شود.
وی یادآور شد: در صنف پوشاک استان ایلام عرضه البسه نامتعارف زیاد دیده نمی شود اما نکته حایز اهمیت فروش لباس های نامناسب زنانه و مردانه توسط دست فروشان است که با شورای اسلامی شهر، شهرداری و پلیس اماکن رایزنی های لازم برای جلوگیری از فعالیت این گونه افراد صورت گرفته است.
ملکی اظهار کرد: یکی دیگر از موارد فروش البسه به صورت خانگی است که خانواده ها با سفر به مراکز تجاری دیگر استان ها اقدام به خرید لباس کرده و در استان به صورت فروش خانگی آنها را به مشتریان عرضه می کنند.
احساس امنیت در یک جامعه با طیف وسیع اقشار مختلف نیازی مبرم و اساسی است، امنیت جانی، مالی، روانی، عاطفی از جمله ابعاد سلامت اجتماعی است و در یک جامعه ایمن زن و مرد با آسودگی و فراغت خاطر در اجتماع ظاهر و به فعالیت های روزمره خود می پردازنند. در کشور ایران با آیین انسان ساز اسلام زیبا نیست که مردان به صرف اینکه حجاب و عفاف فقط مختص زنان است آزادانه هر گونه بخواهند لباس بپوشند و عمل کنند. جوانان این سرزمین باید بجای الگوگیری از مدل های غربی به فرمایش رهبری از الگوی ایرانی اسلامی که برازنده تیپ و شخصیت آنهاست استفاده کنند، چرا که به گواه تاریخ مردان ایرانی در همه اعصار و دوره ها قبل و بعد از اسلام از لباس ها و پوششی استفاده کرده اند که وجاهت شان را بیشتر می کرد.
هنگامی که بحث حجاب و عفاف پیش می آید چه زیباست به جای پرداختن به موضوع حجاب زنان اندکی هم به این مقوله مهم در حوزه آقایان پرداخته شود و جامعه به این باور و آگاهی برسد که حجاب یک طرفه بانوان امنیت جامعه را تضمین نمی کند. و همان طور که اجتماع بدحجابی و بی عفتی را برای زنان ناپسند و زشت می شمارد و به خاطر شرایط فرهنگی حاکم برجامعه بیشتر انتظارها در این باره متوجه زنان است اما باید قشر مردان و پسران جوان به ویژه افرادی که خواسته یا ناخواسته با رفتار و پوشش نامناسب خود امنیت روانی زنان را مختل می کنند نیز نسبت به رعایت حجاب و عفاف از جانب خود قدری تامل و تعصب داشته باشند.