فرصت طلايي ايران براي جوان‌شدن جمعيت تا سال 1425

»تعداد زنان در سن باروري در کشور، سالانه حدود 5 درصد کاهش مي‌يابد.«، اين آمار نگران‌کننده در شرايطي از سوي رئيس فراکسيون جمعيت مجلس شوراي اسلامي اعلام مي‌شود که آينده جمعيت ايران، در سايه کاهش نرخ باروري و پير شدن تدريجي جمعيت، با تهديدهايي بسيار جدي مواجه است.
چرا افزايش جمعيت کشور امري ضروري است؟
افزايش جمعيت نه‌تنها يک موضوع اجتماعي است، بلکه مستقيماً با پايداري و توسعه اقتصادي، امنيت ملي و توسعه پايدار کشور ارتباط دارد. ساختار جوان و فعال جمعيتي، موتور محرکه اقتصاد و تضمين‌کننده پويايي اجتماعي کشور به‌شمار مي‌رود. کاهش جمعيت در سن باروري، به‌معناي کاهش ظرفيت توليد نسل، افزايش بار وابستگي سالمندان در آينده و در نهايت، کند شدن چرخ توسعه کشور خواهد بود.
آمار ولادت‌ها در کشور براي اولين بار به زير يک‌ميليون نفر رسيد
آمارها بيانگر کاهش شديد نرخ باروري در کشور است، وزير بهداشت چندي پيش هشدار داد که براي نخستين بار ميزان مواليد در کشور به کمتر از يک ميليون نفر در سال رسيده است.
رئيسي، معاون بهداشت وزارت بهداشت نيز دراين‌باره گفته است: »نرخ باروري در زمان حاضر 1.48 است که نرخ پاييني محسوب مي‌شود؛ اين در حالي است که نرخ باروري تا سال 1407 بايد به 2.5 برسد.«
به‌گفته وي تعداد مواليد سال گذشته 979 هزار و 930 نفر بوده که اين آمار حتي نسبت به سال 1402 حدود 7 درصد کاهش داشته است.
نيمي از زنان متأهل در سنين حساس باروري قرار دارند
بر اساس آمارهاي رسمي وزارت بهداشت، 41.05 درصد از زنان متأهلِ در سن باروريِ کشور در بازه سني 15 تا 34 سال قرار دارند، همچنين 58.95 درصد زنان متأهل در سن باروري، در گروه سني 35 تا 49 سال هستند. اين آمار نشان مي‌دهد که بخش قابل‌توجهي از زنان در ايران، در مرحله‌اي از زندگي قرار دارند که از نظر پزشکي و اجتماعي، براي فرزندآوري اهميت حياتي دارد،
به‌عبارت ديگر، نيمي از زنان متأهل در سنين باروري، اغلب متولدين سال‌هاي 1355 تا 1368 هستند؛ نسلي که اکنون در آستانه عبور از سنين اوج باروري قرار دارد بنابراين اتخاذ تدابير و سياست‌هاي حمايتي هدفمند براي تسهيل فرزندآوري در اين گروه، از ضروريت‌هاي فوري برنامه‌ريزي جمعيتي کشور است.
فرصت طلايي پنجره جمعيتي در حال بسته‌شدن است؟
ايران در زمان حاضر در پنجره جمعيتي قرار دارد؛ يعني دوره‌اي که جمعيت فعال و مولد، نسبت بيشتري نسبت به جمعيت وابسته (مانند کودکان و سالمندان) را تشکيل مي‌دهند. اين دوره يک فرصت استثنايي و غيرقابل تکرار براي پيشرفت اقتصادي و اجتماعي کشور فراهم مي‌کند اما اين پنجره تا ابد باز نخواهد ماند،
در همين راستا، مرضيه وحيد دستجردي، دبير ستاد ملي جمعيت کشور با بيان اينکه انتهاي پنجره جمعيتي، سال 1425 است، هشدار داد: »هرچه به سال 1425 نزديک‌تر مي‌شويم، شرايط سخت‌تر و تنگ‌تر مي‌شود، بنابراين بايد هرچه هنر و توان داريم، براي جواني جمعيت زودتر به‌کار بگيريم؛ يعني نبايد فرصت‌ها و لحظه‌ها را از دست بدهيم.«
وي همچنين درباره اقدامات ويژه‌اي که ستاد ملي جمعيت براي استفاده از ظرفيت پنجره جمعيتي انجام خواهد داد، افزود: »اقدام ويژه اين است که تلاش کنيم کارهايي انجام دهيم که هم به ازدواج زودتر جوانان و هم به فرزندآوري سريع‌تر کمک کند. براي موضوع فرزندآوري، بناي ما اين است که برنامه‌اي داشته باشيم که طي آن، هزينه‌هاي دو سال اول فرزند تأمين و در قالب يک کارت به مادران داده شود.«
با اين حال، حتي قوانيني که در سال‌هاي گذشته تدوين و تصويب شده‌اند، به‌طور کامل به مرحله اجرا درنيامده‌اند؛ يکي از قوانين بسيار متعالي در حوزه جواني جمعيت، قانوني بود که مجلس شوراي اسلامي در سال 1400 تحت عنوان قانون حمايت از خانواده و جواني جمعيت تصويب کرد؛ اين قانون وظايف تمام دستگاه‌ها را در زمينه جواني جمعيت به‌روشني مشخص کرده است اما با گذشت نزديک به چهار سال، هنوز بسياري از مفاد آن اجرايي نشده‌اند.
دبير ستاد ملي جمعيت درباره ميزان اجراي قانون جواني جمعيت گفت: »برخي از مواد اين برنامه اصلاً اجرا نشده‌اند و برخي مواد نيز به‌طور کامل و صددرصدي اجرا شده‌اند، براي مثال بيمه مادران باردار يا بيمه فرزندان تا پنج سال اجرايي شده است، برخي مواد ديگر نيز در حدود 30 تا 50 درصد اجرا شده‌اند، ميزان اجرا در دستگاه‌هاي مختلف نيز، متفاوت است.«
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از تسنيم،امسال در حالي به روز ملي جمعيت (30 ارديبهشت) نزديک مي‌شويم که آمارهاي نگران‌کننده درباره کاهش سالانه جمعيت زنان در سن باروري، کنار نزديک شدن به انتهاي پنجره جمعيتي، لزوم يک بسيج ملي براي حمايت از ازدواج، فرزندآوري و خانواده‌محوري را دوچندان کرده است و اگر امروز براي نسل در حال عبور از سن باروري اقدام نشود، فردا ديگر فرصتي براي جبران نخواهد بود.