شیشه بیشترین مصرف مواد صنعتی را در کشور دارد

لیلا اسماعیل نژاد
گروه اجتماعی:درجایی مهمان هستی و صاحبخانه برادر شیشه ای خود را با خود به خانه می آورد تا مبادا در خیابان آواره باشد؛ ساعت از یک و نیم هم گذشته و با صدایی بلند و با این مضمون که ‘کسی می خواهد من را بکشد’ از خواب بیدار می شوی؛ میزبان که جلوی مهمان از این وضعیت شرمنده می شود سوی برادر معتاد خود می رود تا او را دوباره به داخل خانه بکشاند که با مقاومت برادر مواجه می شود؛ این مصرف کننده شیشه با حمله به برادر خود می گوید: »تو من را به ماموران انتظامی لو دادی و الان خودم دیدم که آمدند من را ببرند و بکشند«؛ و در حالی که همچنان فریاد می زند به شدت در را می کوبد و از منزل خارج می شود.
این واقعیت تلخی است که گزارشگر این گزارش با چشم خود دیده و اگر دروغ نگوید به شدت هم ترسیده است.
بیشترین مواد صنعتی مصرفی امروز کشور را شیشه است. الگوی مصرف شیشه خطرناک است و جوانانی که به این ماده بسیار خطرناک آلوده شدند بازگشت آنان به سلامتی بسیارسخت است.
آسیب های این موضوع در جرایم خشن جرایم علیه کودکان و زنان بسیار زیاد است؛ چون فرد قدرت تعقل و فکر خود را از دست و حرکاتی را انجام می دهد که کنترل نشده است.
دکتر سید مهدی صابری روانپزشک شیشه را ترکیبی دست کاری شده از مفتامین و یک ماده محرک روان دانست که باعث ایجاد تهییج سرخوشی و انر‍ژی کاذب و بیداری مفرط در فرد می شود و معمولا بعضی افراد برای استفاده از همین شرایط یعنی بیدار ماندن از آن استفاده می_کنند.
وی با بیان اینکه افراد استفاده کننده از این ماده از عواقب و عوارض آن آگاهی ندارند، ادامه داد: عوارض شیشه در دراز مدت و کوتاه مدت احتمال بروز توهمات و فکرهای هذیانی و توهمات به صورت شنیدن صداها یا دیدن مناظری که وجود خارجی ندارد می شود و ممکن است فرد با مصرف شیشه رفتارهایی از خود بروز دهد که از نگاه اطرافیان این رفتارها جنون آمیز به نظر برسد.
این روانپزشک از جمله موارد جنون آمیز را شنیدن صدای موهوم و صحبت کردن با آن صدا عنوان کرد و افزود: اطرافیان این رفتار جنون آمیز آنان را می بینند.
صابری درباره فکرهای هذیانی مصرف کننده شیشه اظهار کرد: باورها و افکار غلط مبنی براینکه طرف تحت تعقیب قرار دارد، او را کنترل می_کنند شنود در خانه کار گذاشته شده است و افراد از جمله اعضای خانواده به او خیانت می کنند ، در ذهن معتاد به شیشه شکل می گیرد و این مسائل به گونه ای است که گاهی موجب بروز رفتار خشن و تهاجمی از این فرد می شود.
وی ادامه داد: فردی که شیشه مصرف می کند گاهی طوری دچار جنون می شود که اطرافیان را با چهره واقعی نمی شناسد و یا موقعیت مکانی خود را تشخیص نمی دهد.
این روانپزشک تمایل زیاد این افراد به صحبت و گاهی کاملا بی حوصلگی در حرف زدن، تمایل زیاد آنان به نوشیدن آب، بیرون رفتن از خانه در ساعاتی غیرمتداول و صحبت کردن در مواردی که غیرعادی به نظر می رسد از دیگر علائم شناسایی یک مصرف کننده شیشه است.
وی ادامه داد: گاهی یک شیشه ای از اینکه تحت نظر است حرف می زند و یا می گوید توانایی خاصی پیدا کرده و می تواند کار خارق_العاده ای انجام دهد؛ او گاهی حرف هایی می زند که غیرمعمول به نظر می رسد.
رییس بخش معاینات روانپزشکی پزشکی قانونی تهران از خانواده هایی که عزیزانشان این علائم را دارند خواست تا در همین مرحله با متخصصان مشورت کنند تا بهترین راه ممکن برای نجات آنان در نظر گرفته شود.
عضو هیات علمی سازمان پزشکی قانونی یادآور شد: البته مصرف شیشه آثار بد جسمانی هم به دنبال دارد که از آن جمله آثار ناخواسته گوارشی، ایجاد مشکلاتی در گردش خون، فساد دندان ها و غیره است؛ هرچند حادترین مسئله در مصرف شیشه ایجاد همان علائم روان پریشی در افراد است که باعث جدا شدن فرد از واقعیت ها می شود.
صابری با بیان اینکه همه مصرف کننده شیشه برای اعتیاد از آن استفاده نمی کنند، گفت: برخی برای بیدار ماندن و برخی هم برای کاهش وزن شیشه مصرف می کنند.
وی با رد این موضوع که شیشه قابل ترک کردن نیست، گفت: اگر چه شیشه زمینه روانی دارد و ترک آن کمی سخت است اما اینگونه نیست که هر کس شیشه مصرف کند نمی تواند آن را ترک کند.
وی ادامه داد: ترک شیشه خوشبختانه موجب بروز عوارض جسمی غیرقابل تحمل نمی شود و با روش های درمانی و تحت نظر متخصص می_توان این افراد را ترک داد.
وی افزود: روش های روانپزشکی می تواند مصرف را کنترل کند و از طرفی باید زمینه هایی که موجب روی آوردن فرد به شیشه می شود باید مشخص شود.این متخصص روان پزشکی به برخی مصادیق قتل های رخ داده به دست افراد شیشه ای اشاره کرد و گفت: در یک نمونه از معاینات روان پزشکی، فردی شیشه ای به پزشکی قانونی ارجاع شده بود که او مادر خود را به شکل رباطی دید که توسط دشمنان ساخته شده و ماموریت یافته به او آسیب بزند و به همین دلیل این معتاد به شیشه مادر خود را با ضربات چاقو از پای درآورد.
وی با ذکر مورد دیگر مربوط به مادری معتاد به شیشه که کودک خود را قربانی توهم خود کرد گفت: مادری دختر شش ساله اش را کشت با این تصور که شیطان در او نفوذ کرده و در آینده قصد کشتن او را دارد.
عضو هیات علمی سازمان پزشکی قانونی کشور ادامه داد: این نمونه هایی از افراد معاینه شده در بخش روان پزشکی قانونی است که تحت تاثیر توهمات شیشه مرتکب قتل نزدیکانشان شده_اند، علاوه بر این، افراد زیادی نیز به این بخش ارجاع می شوند که تحت تاثیر توهمات شیشه با اطرافیان خود درگیر شده و زد و خورد داشته اند.
این متخصص روان پزشکی خاطرنشان کرد: روان پریشان شیشه معمولا سه روز تا یک هفته پس از ارتکاب به قتل متوجه جنایت صورت گرفته می شوند و بدنبال آن به افسردگی و نا امیدی شدید دچار خواهند شد و برخی از آنان نیز بعد از آگاهی از عمل خود دست به خودکشی می_زنند.
وی افزود: افراد تحت تاثیر مصرف شیشه دچار واقعیت گسیختگی می شوند و رفتارهایی خشن و بعضا تکان دهنده از خود نشان می دهند.
دکتر کامبیز سلطانی نژاد مسوول امور آموزشی آزمایشگاه های سازمان پزشکی قانونی کشور هم با ارائه توضیحاتی درباره تاریخچه مصرف شیشه در جهان و نحوه ورود آن به ایران گفت: ماده ای که در کشور ما با نام خیابانی و متداول ‘شیشه’ مورد سوء مصرف قرار می گیرد، در واقع ماده ای است با نام ‘مت آمفتامین’ که از نظر ساختمان شیمیایی از مشتقات ‘آمفتامین’ محسوب می شود.
به گفته وی، این ماده برای اولین بار در سال ۱۸۹۳ توسط یک شیمیدان ژاپنی به نام ‘ناگایوشی’ در ژاپن سنتز شد. در سال ۱۹۱۹، یک شیمیدان دیگر ژاپنی به نام ‘اوگاتا’ این ماده را با درجه خلوص بالاتر و به شکل کریستالی ساخت. مسوول امور آزمایشگاه های سازمان پزشکی قانونی کشور، می افزاید: وجود اثراتی مانند رفع خستگی و خواب آلودگی و ایجاد سرخوشی و افزایش اعتماد به نفس در حین مصرف این ماده سبب شد تا در طی جنگ جهانی دوم، سوء مصرف گسترده این ماده در بین سربازان، درجه داران و افسران نیروهای نظامی هر دو طرف درگیر (متفقین و متحدین) رواج یابد. اثرات این ماده در رفع خستگی و خواب آلودگی سبب شد تا نیروهای نظامی درگیر نبرد، جهت تحمل شرایط سخت جنگی از این ماده مصرف کنند.
وی با اشاره به گزارش هایی مبنی بر توزیع این ماده توسط دولت آلمان نازی در بین سربازان و افسران نیروهای ویژه، خلبانان جنگنده ها و خدمه تانک، خاطرنشان می کند: این امر سبب شد تا اعتیاد به این ماده در نظامیان بازمانده از جنگ در بسیاری از کشورهای اروپایی در سال های بعد از جنگ جهانی دوم رواج یابد و یکی از کشورهای درگیر در جنگ که مصرف این ماده در بین نظامیان آن به صورت گسترده رواج یافت، ژاپن بود.
به گفته وی، بعد از ممنوع شدن خرید و فروش قرص های مت آمفتامین در ژاپن موجب شد که این ماده در آزمایشگاه های زیرزمینی و غیرقانونی و توسط گروه های تبهکار در این کشور تولید شود که تا سال های اخیر نیز ادامه داشت.
سلطانی نژاد یادآور می شود: وجود عوارض جانبی زیاد این دارو از جمله اثرات تحریکی اعتیادزایی، روانگردانی و توهم زایی آن، سبب شد که تولید، خرید و فروش این دارو در بسیاری از کشورهای جهان ممنوع شده و این دارو از فهرست دارویی این کشورها خارج شود.
این امر سبب شد که تولید این ماده به شکل غیراستاندارد و در آزمایشگاه های زیرزمینی و توسط باندهای تبهکار و قاچاق مواد مخدر صورت پذیرد.
مسوول امور آزمایشگاه های سازمان پزشکی قانونی کشور در ادامه به چگونگی شیوع مصرع این ماده در جهان و ایران اشاره می کند و می_گوید: از نظر شیوع سوء مصرف، گزارش دفتر مبارزه با موادمخدر و جرایم سازمان ملل متحد (UNODC) نشان می دهد که میزان سوء مصرف با مت آمفتامین به همراه سایر مشتقات آمفتامینی بعد از حشیش به عنوان یکی از شایع ترین مواد مورد سوء مصرف در جهان در بین افراد ۶۴-۱۵ ساله است. به گفته وی، میزان تولید غیرقانونی و سوء مصرف این ماده در آسیا در کشورهایی مانند تایلند، سنگاپور، فیلی پین، تایوان، ژاپن، کره جنوبی، مالزی و اندونزی شایع است.
سلطانی نژاد با بیان اینکه ورود این ماده به کشور ما، در سال های گذشته بیشتر از کشورهایی نظیر تایلند صورت می گرفته است، تصریح می_کند: متأسفانه در سال های اخیر علیرغم مبارزه قاطع با توزیع کنندگان این ماده در کشور، تولید غیرقانونی آن در آزمایشگاه های زیرزمینی و حتی در خانه ها موسوم به ‘آشپزخانه’ نیز رواج یافته است.