سلامت مردم منطقه تحت تاثير وضعيت درياچه اروميه قرار گرفته است

به گزارش آرازآذربايجان مهدي زارع، استاد پژوهشگاه بين‌المللي زلزله در پاسخ به اين سوال که رييس‌جمهور در طول 16 ماه اخير، 3 بار از درياچه اروميه بازديد کرده و قول به احياي درياچه داده. با توجه به اين قول و با در نظر گرفتن اينکه ستاد احياي درياچه اروميه هنوز فعال است، پيش‌بيني شما در مورد اقدامات براي احياي درياچه چيست، پاسخ داد: اين سوال، سه جواب دارد. جواب اداري و بروکراتيک به اين سوال، همان جواب مسوولان دولتي است که مي‌گويند به شرط تخصيص بودجه و مثلا در بازه برنامه‌هاي 5 ساله توسعه، احياي درياچه امکان‌پذير است. جواب آخرالزماني به اين سوال، همان نگاه فعالان محيط زيست است که مي‌گويند درياچه نابود شده و از بين رفته است.
او تاکيد کرد: جواب من، بين اين دو اما با تاکيد بر يک نکته مغفول مانده است. من درياچه اروميه را به زخمي در تن سرزمين ايران تشبيه مي‌کنم و مي‌گويم اين زخم بايد اول تعيين تکليف و شناخته شود.
مساله پيچيده اين است که خشک شدن و احياي درياچه اروميه، از جنس ساختن يک پارک يا پر کردن استخر آب شهري نيست. عوامل متعدد در خشکي درياچه را بايد بشناسيم و وضع اين عوامل بايد تعيين شود که البته تعيين وضعيت هم با روال اداري موجود، تقريبا ناممکن است. به ياد داشته باشيم که ستاد احياي درياچه اروميه در دولت يازدهم تشکيل شد که بعدها به نحوه عملکرد اين ستاد هم انتقادات زيادي وارد شد و حتي گفتند که پيشنهاد ستاد درباره انتقال آب، يک پيشنهاد مخرب بود که البته مسوولان ستاد هم در دفاع از عملکرد خود گفتند که انتقال آب تنها يکي از راهکارهاي پيشنهادي ستاد بود ولي به عنوان يک اقدام همه‌جانبه اجرا شد.
زارع اضافه کرد: در دولت سيزدهم، اين ستاد از يک مجموعه تخصصي در سطح ملي، به يک مجموعه استاني تنزل پيدا کرد و رياست ستاد احياي درياچه اروميه، به استاندار آذربايجان غربي سپرده شد و در واقع، موضوع کلان ملي را به موضوع محلي و منطقه‌اي تبديل کردند در حالي که به نظر من درياچه اروميه، يک موضوع کلان ملي است. استاد پژوهشگاه بين‌المللي زلزله گفت: به هر حال، زادگاه رييس‌جمهور، تبريز است و ايشان در شعارهايش از احياي درياچه اروميه گفته و در بازديدهايش از همه درخواست مي‌کند که براي کمک به احياي درياچه اروميه بيايند و اين درخواست، قابل تقدير است اما ايشان، اقدامات علمي براي احياي درياچه را به دانشگاه‌هاي تبريز و اروميه محدود مي‌داند که چنين اظهارنظري چندان قابل پذيرش نيست چون اين دو دانشگاه در کنار باقي فعاليت‌هاي پژوهشي و علمي شان، براي احياي درياچه اروميه هم در حال مطالعه و بررسي هستند و بنابراين، به‌ طور صددرصد بر احياي درياچه معطوف نشده‌اند علاوه بر اينکه مسير فعاليت هر دو دانشگاه از يکديگر سوا است و بنابراين، فعاليت منسجمي براي احياي درياچه انجام نمي‌شود.
او ادامه داد: محدود شدن احياي درياچه اروميه به فعاليت‌هاي علمي و پژوهشي دو دانشگاه محلي و استاني، نشان مي‌دهد که حتي در دولت چهاردهم، احياي درياچه اروميه را يک موضوع ملي و کلان نمي‌بينند و اين نگرش، قابل ايراد است و به نظر مي‌رسد که در دولت چهاردهم در همان مسير دولت سيزدهم حرکت مي‌کنند و شاهد تغيير مثبت در نگرش به تبعات وضعيت درياچه اروميه نيستيم در حالي که خشک شدن اين درياچه، مي‌تواند به يک بحران محيط زيستي و اکولوژيک و کلان براي منطقه قفقاز، غرب ترکيه و شمال غرب عراق هم تبديل شود. به گفته زارع؛ خشک شدن درياچه اروميه، مي‌تواند به يک مساله مهم براي سلامت اجتماعي هم تبديل شود چنانکه نتايج تحقيقات دانشگاه‌هاي علوم پزشکي منطقه در سال‌هاي اخير نشان مي‌دهد که بيماري‌هاي گوارشي و تنفسي و انواع سرطان‌ها در ساکنان اطراف درياچه تا چند برابر افزايش يافته است.
البته در بازديد هوا بسيار خوب و صاف و بدون گرد و غبار بود ولي روزهاي ديگري که باد و توفان مي‌وزد، گرد نمک از سطح درياچه برمي‌خيزد و اولين قربانيان خيزش گرد نمک، ساکنان اطراف درياچه‌اند چنان که گزارش‌هاي دانشگاه‌هاي علوم پزشکي تبريز و اروميه نشان مي‌دهد که سلامت مردم اين منطقه، تحت تاثير وضعيت درياچه اروميه قرار گرفته است .
استاد پژوهشگاه بين‌المللي زلزله در پايان گفت:براي احياي درياچه اروميه، لازم است که ستادي با مرکزيت اروميه يا تبريز ايجاد شود اما متخصصان کشوري و حتي بين‌المللي براي احياي درياچه برنامه بدهند و فعال باشند و مولفه‌هاي متعدد در وضعيت درياچه مورد بررسي قرار بگيرد. با آنچه من در اين سفر دو روزه شاهد بودم، به نظرم اقدام خاصي براي احياي درياچه در پيش نيست و درياچه اروميه، عملا به يک درياچه فصلي تبديل شده که فقط در اواخر اسفند و اوايل فروردين تا ارديبهشت، کمي آب دارد و البته بخش‌هاي زيادي از درياچه را نمک پوشانده چنان که در بعضي قسمت‌ها، ضخامت رسوبات نمک به بيش از 7 متر مي‌رسد.