زنگ خطر زيرساخت در کشور با خاموشي برق به صدا درآمد

اين فقط يک خاموشي نيست؛ يک هشدار جدي براي زيرساخت‌هاي فرسوده کشور است.
در روزهايي که نخستين موج گرما هنوز از راه نرسيده، خاموشي‌هاي پراکنده در برخي مناطق کشور آغاز شده است؛ موضوعي که نه‌تنها نگراني مردم از تابستاني پرتنش را افزايش داده، بلکه به‌روشني ضعف زيرساخت‌هاي حياتي کشور در برابر شوک‌هاي ساده‌اي مثل قطعي برق را آشکار کرده است. در حالي‌ که مسئولان از محدوديت توليد برق در ماه‌هاي آينده خبر مي‌دهند، کارشناسان هشدار مي‌دهند که در ايرانِ ديجيتال، قطع برق به‌طور مستقيم به قطع اينترنت مي‌انجامد و اين يعني بحراني دوگانه در انرژي و ارتباطات.
زنجيره خاموشي و اختلال ارتباطات
با هر قطعي برق، ميليون‌ها کاربر ايراني با اختلال يا قطع کامل اينترنت مواجه مي‌شوند. اين موضوع بيش از آن‌که به ظرفيت توليد برق يا وضعيت مصرف مربوط باشد، به ضعف تاريخي زيرساخت‌ها در حوزه انرژي و ارتباطات بازمي‌گردد. در واقع، قطعي برق تنها يک زنجيره از آسيب را فعال مي‌کند: ابتدا برق مي‌رود، سپس تجهيزات مخابراتي خاموش مي‌شوند و بلافاصله دسترسي به اينترنت، خدمات بانکي، آموزش آنلاين و حتي تماس اضطراري دچار اختلال مي‌شود.
باتري‌هاي خسته، دکل‌هاي خاموش
در حالت ايده‌آل، دکل‌هاي مخابراتي و مراکز داده بايد با باتري يا ژنراتور پشتيبان، چند ساعت در برابر قطعي برق مقاومت کنند. اما در ايران، به‌دليل فرسودگي تجهيزات، نبود سرمايه‌گذاري و مشکلات ناشي از تحريم، بسياري از اين باتري‌ها تنها 20 تا 30 دقيقه دوام دارند. به همين دليل، در خاموشي‌هاي بيش از نيم ساعت، نخستين قرباني ارتباطات ديجيتال است:»ينترنت قطع مي‌شود و شبکه‌هاي موبايل از کار مي‌افتند«
اينترنت؛ نياز حياتي، قرباني اول
اهميت اينترنت در دنياي امروز بر کسي پوشيده نيست. از فروشگاه‌هاي آنلاين و تاکسي‌هاي اينترنتي گرفته تا آموزش مجازي، پزشکي از راه دور و خدمات بانکي، تقريباً تمام شئون زندگي شهري و روستايي به اينترنت گره خورده است. وقتي اين بستر ارتباطي تنها به‌خاطر يک قطعي برق ساده دچار اختلال مي‌شود، در واقع ما با چيزي فراتر از خاموشي فيزيکي روبه‌رو هستيم؛ يک فلج ديجيتال که آثار اقتصادي، اجتماعي و حتي امنيتي دارد.
کاهش توان برق‌آبي؛ آغاز محدوديت‌ها
در اين ميان، مسئولان وزارت نيرو نيز خبر از کاهش توان توليد برق در ماه‌هاي پيش رو مي‌دهند. مصطفي رجبي مشهدي، مديرعامل توانير، با اشاره به خشکسالي‌ها اعلام کرده که امسال فقط از يک‌سوم ظرفيت نيروگاه‌هاي برق‌آبي مي‌توان استفاده کرد.
او همچنين به تأخير در تعميرات اساسي برخي نيروگاه‌ها به دليل کمبود سوخت در سال گذشته اشاره کرده است؛ موضوعي که به فرسايش بيشتر زيرساخت و کاهش پايداري شبکه منجر مي‌شود.
بنا بر اعلام توانير، حدود 30 درصد نيروگاه‌هاي کشور عمر بالايي دارند و نيازمند تعميرات اساسي هستند. در کنار اين وضعيت، نيروگاه اتمي بوشهر نيز براي تعويض سوخت از مدار خارج شده تا در تابستان وارد فاز توليد شود. اما در حال حاضر، اين خروج موقت بار بيشتري را بر دوش نيروگاه‌هاي باقي‌مانده گذاشته و پايداري شبکه را کاهش داده است.
مصرف رو به رشد، منابع رو به تهي شدن
در شرايطي که ظرفيت توليد با چالش مواجه است، مصرف برق نيز در حال افزايش است. به گفته رجبي مشهدي، مصرف برق در ابتداي امسال بيش از 6 درصد رشد داشته؛ رقمي که در صورت تداوم مي‌تواند به فروپاشي توازن شبکه بيانجامد.
وزير نيرو نيز با هشدار نسبت به افزايش دماي کشور در ماه‌هاي آينده اعلام کرده که ناترازي ميان توليد و مصرف در سال جاري از 20 هزار مگاوات فراتر مي‌رود؛ رقمي نگران‌کننده که پيش‌زمينه خاموشي‌هاي گسترده‌تري خواهد بود.
بحران دوگانه در راه است
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از خبرآنلاين،اگرچه خاموشي‌هاي فيزيکي در کشور پديده‌اي ناآشنا نيست، اما آن‌چه وضعيت را در سال 1404 متفاوت مي‌کند، وابستگي بي‌سابقه زندگي روزمره مردم به اينترنت و فناوري است.
استمرار قطعي برق در ماه‌هاي آينده، نه‌تنها آسايش مردم را تحت‌تأثير قرار مي‌دهد، بلکه زيرساخت‌هاي ارتباطي، اقتصادي و خدماتي کشور را به لبه پرتگاه مي‌رساند. ايران در آستانه تابستان، با يک بحران دوگانه روبه‌رو است؛ بحراني که اگر به‌موقع چاره‌جويي نشود، ممکن است تبعات آن فراتر از خاموشي و کندي اينترنت باشد.