ريشه ناترازي نان و چالش‌هاي آن

ناترازي در توزيع نان، معضل پيچيده‌اي است که ريشه در عوامل متعددي دارد چراکه تقاضا براي نان در طول روز و در فصول مختلف سال، متفاوت است. اين نوسانات، برنامه‌ريزي براي توليد و توزيع را پيچيده مي‌کند. همچنين، عواملي مانند رويداد‌هاي خاص يا تغييرات در عادات مصرف، مي‌توانند بر تقاضا تأثير بگذارند.
از سوي ديگر هميشه توليد نان با ميزان تقاضا همخواني ندارد. ممکن است در برخي مناطق، توليد کافي وجود داشته باشد، در حالي که در مناطق ديگر با کمبود مواجه شويم. نوسانات توليد به دلايل مختلفي مانند خرابي ماشين‌آلات، کمبود نيروي کار يا مواد اوليه ممکن است رخ دهد.
البته سيستم توزيع نان بايد با توليد هماهنگ باشد تا در هر منطقه، ميزان مناسب نان توزيع شود. عدم هماهنگي در اين زمينه، منجر به ناترازي مي‌شود. ناگفته نماند در شهر‌ها و مناطق بزرگ، فاصله بين نانوايي و محل زندگي مصرف‌کننده مي‌تواند بر توزيع تأثير بگذارد. اگر فاصله زياد باشد، ممکن است نان در مسير توزيع، کيفيت خود را از دست بدهد.
از هدررفت منابع تا گراني در زنجيره نان درادامه مي‌توان به مشکلات مربوط به زيرساخت‌ها و مديريت اشاره داشت به گونه‌اي که نياز به سيستم حمل و نقل مناسب براي جابجايي نان تا محل توزيع، به ويژه در مناطق بزرگ، ضروري است. کمبود يا ناکارآمدي اين سيستم، مي‌تواند منجر به ناترازي شود. انبار‌هاي مناسب و بهينه، براي نگهداري نان و جلوگيري از فساد آن حياتي هستند. مشکلات در اين زمينه، مي‌تواند منجر به هدر رفت نان و ناترازي در توزيع شود.
همچنين نظارت دقيق و کافي بر فرآيند توزيع نان، براي جلوگيري از هدر رفت و انحراف از مسير، ضروري است موضوعي که شايد کمتر به آن توجه شود. ضعف در اين نظارت، مي‌تواند ناترازي را تشديد کند. برنامه‌ريزي براي توليد و توزيع نان بايد به دقت انجام شود. عدم در نظر گرفتن عوامل مختلف، مي‌تواند منجر به ناترازي در توزيع شود.
در اين خصوص سهراب هاشمي کارشناس اقتصادي به دلايل ناترازي در توزيع نان در کشور پرداخت و از جنبه اقتصادي اين موضوع را بررسي کرد و گفت: فساد و هدر رفت نان، به ويژه در مسير توزيع، مي‌تواند منجر به کمبود در برخي مناطق و مازاد در برخي ديگر شود.
البته دلالان و واسطه‌ها مي‌توانند در توزيع نان دخالت کرده و در برخي مناطق، کمبود ايجاد کنند. از اين رو در شرايط اقتصادي دشوار، قيمت مواد اوليه و نرخ دستمزد مي‌تواند بر توليد و توزيع نان تاثير بگذارد. از اين رو نبود شفافيت در فرآيند توزيع، مي‌تواند منجر به سوء استفاده‌ها و ناترازي شود.
وي تصريح کرد: در نهايت، رفع ناترازي در توزيع نان نيازمند يک رويکرد چندوجهي است که به بررسي و حل اين عوامل مختلف مي‌پردازد. بهبود زيرساخت‌ها، مديريت بهتر توليد و توزيع، نظارت دقيق و شفاف سازي فرآيندها، از جمله اقدامات ضروري براي حل اين معضل هستند.
سوء استفاده و احتکار آرد
اين کارشناس اقتصادي با توجه به سوء استفاده برخي افراد و احتکار آرد توسط دلالان با هدف افزايش قيمت، گفت: در اين بين از همه مهمتر توزيع غيرمجاز آرد به نانوايي‌هاي غيرمجاز يا خارج از شبکه توزيع از عوامل تعيين کننده سرنوشت نان در مسير توزيع است.
هاشمي به مشکلات مالي نانوايي‌ها نيز اشاره داشت و اين موضوع را شايد يکي از اساسي‌ترين عوامل براي ايجاد ناترازي در بخش‌هاي مختلف توليد تا توزيع نان دانست و گفت: افزايش هزينه‌هاي توليد، از جمله انرژي و دستمزد، که نانوايي‌ها را تحت فشار قرار مي‌دهد؛ و عدم حمايت مالي و تسهيلات مناسب براي نانوايي‌ها و همچنين موضوع ضعف در نظارت و مديريت توزيع آرد و نان توسط نهاد‌هاي مربوطه است که مي‌تواند بخش بزرگي از اين چالش را تحت تاثير قرار دهد البته نياز به بهبود برنامه‌ريزي و مديريت در زمينه توزيع و توليد نيز به شدت احساس مي‌شود.
وي ادامه داد: دلالان با خريد آرد يارانه‌اي و فروش آن به قيمت بالاتر در بازار آزاد، موجب نوسانات قيمت و کمبود آرد در نانوايي‌ها مي‌شوند. البته يکپارچگي نداشتن بين سامانه‌ها و نبود نظارت کافي موجب مي‌شود که برخي نانوايي‌ها آرد بيشتري از حد مجاز دريافت کنند. عدم وجود نظارت موثر در توزيع و قيمت‌گذاري آرد و نان باعث سوءاستفاده و احتکار مي‌شود که اين تماما نشانه ضعف و بسترسازي براي فضاي ناترازي نان در کشور است.
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از اقتصاد 24، توزيع آرد يارانه‌اي و توليد نان در کشور با چالش‌هاي متعددي مواجه است که نياز به بهبود روش‌هاي مديريتي، نظارتي و حمايت از نانوايان دارد. ايجاد سامانه‌هاي مؤثر توزيع، ارتقاء کيفيت آرد و نان و ارائه تسهيلات مالي مي‌تواند به حل اين مشکلات کمک کند.