تپه حسنلو امپراطوری عصرآهن و مرکز تمدن ماناها در انتظار ثبت جهانی
گروه اجتماعی: محوطه و تپه باستانی »حسنلو« بزرگترین امپراطوری عصر آهن در خاورمیانه و یکی از مراکز تمدن ماناهاست؛ اثری که در لیست موقت ثبت جهانی قرار دارد و باستان شناسان قدمت ابنیه موجود در آن را حدود ۸۰۰ تا هزار و ۴۰۰ سال قبل از میلاد تخمین می زنند.
این تپه باستانی در ۱۲ کیلومتری جنوب غربی دریاچه ارومیه، ۹ کیلومتری شمال شرق نقده و مابین دهکده های امین لو و حسنلو در آذربایجان غربی قرار گرفته و تاکنون اشیا باستانی متعددی چون زیورآلات، مجسمه‌های تزئینی، خنجرها و دشنه‌های آهنی و برنزی در حفاری از این محوطه کشف شده است. «جام زرین حسنلو«با قدمت سه هزار ساله که در سال ۱۳۳۷ شمسی با ۹۵۰ گرم وزن از این تپه باستانی کشف شده، به عنوان مهمترین اثر تاریخی این مجموعه ارزش آن را به اثبات رسانده است و اکنون در موزه ملی ایران باستان نگهداری می شود. جام برنزی مربوط به هزاره? اول پیش از میلاد نیز یکی دیگر از آثار ارزشمندی است که در حفاری های باستان شناسی از تپه حسنلو کشف شده است و اکنون در موزه ملی ایران نگهداری می شود. این تپه باستانی برای اولین بار در سال ۱۳۳۴ تا ۱۳۵۵ شمسی توسط پروفسور ‘ رابرت دایسون ‘ /Robert Dyson/ باستان شناسان دانشگاه ‘ پنسیلوانیای آمریکا ‘ /University of Pennsylvania/ مورد کاوش های علمی باستان شناسی قرار گرفت و بعدها این محوطه و اشیا کشف شده از آن به عناوین مقاله ها و پایان نامه های بسیاری از باستان شناسان تبدیل شد. این اثر جهانی با قدمتی به درازای بیش از هشت هزار سال در ۱۳۴۴ شمسی به شماره ۴۸۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و جهت انجام فعالیت های علمی، فنی و پژوهشی به پایگاه ملی تبدیل شد. یک کارشناس باستان شناسی معتقد است که این محوطه در هزاره اول قبل از میلاد و در زمان حکومت ماناها، پایگاه اورارتویی بوده و به دلیل وسعتش به عنوان مرکز امپراطوری آهن در خاورمیانه به شمار می رفته است. ابراهیم بوداقی افزود: گسترش پلان های معماری، تالارها، ایوان های ستون دار، نیمکت های خشتی و سنگی در کنار دیوارها در بناهای ۲ طبقه از ویژگی نوظهور آن دوران بوده که معماری عصر آهن را از دیگر مناطق جدا می کرده است. وی ادامه داد: شکل گیری معماری حکومتی، مذهبی و نظامی و گسترش تزئینات معماری از خصوصیات عصر آهن بوده که در نوع خود منحصر به فرد و کم نظیر است. به گفته مدیر پایگاه ملی منطقه تاریخی حسنلو از سال ۱۳۳۴ که کاوش در این منطقه شروع شده، حدود هفت هزار و ۵۰۰ اثر باستانی از جنس مفرغ، استخوانی و سفال کشف شده است.
حسن شیری ادامه داد: تالارهای بزرگ و ستون دار، ایوان‌های دراز و اتاق‌های کوچک و بزرگ و آثار سنگی که در این بنا قابل رویت بوده، بقایای معماری مربوط به دوره های چهارم و پنجم است که حدود سه هزار سال قدمت دارد. وی ادامه داد: این مجموعه تاریخی از سال ۱۳۸۲ شمسی جهت انجام مطالعات علمی و فنی به پایگاه ملی تبدیل شده است و در حال حاضر در لیست موقت ثبت جهانی قرار دارد. مدیر پایگاه ملی حسنلو با اشاره به اینکه پرونده این اثر جهت ثبت در یونسکو آماده است، بیان کرد: هر کشور سالانه فقط یک اثر جهت ثبت به یونسکو پیشنهاد می دهد و پرونده تپه باستانی حسنلو در لیست انتظار قرار دارد. شیری با تاکید بر اینکه گردشگران از ساعت ۹ تا ۱۹ می توانند از این اثر باستانی بازدید کنند، افزود: از سال ۱۳۹۲ شمسی نیز موزه ای در کنار این مجموعه تاریخی راه اندازی شده و ۱۲۴ اثر کشف شده از تپه حسنلو در آن به نمایش گذاشته شده است. مدیر پایگاه ملی منطقه تاریخی حسنلو با اشاره به اینکه در سال جاری رشد ۴۵ درصدی بازدید را نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته ایم، ادامه داد: از ابتدای سال جاری ۲ هزار و ۶۰۰ نفر مسافر از این منطقه تاریخی بازدید کردند که ۵۰ مسافر جزو گردشگران خارحی هستند.
وی با اشاره به مسیرهای ارتباطی این مجموعه تاریخی افزود: این مجموعه ۲ مسیر ارتباطی دارد که راحت ترین مسیر از سمت نقده بوده که تا سه راهی حسنلو پنج کیلومتر و تا خود مجموعه تاریخی حسنلو ۹ کیلومتر فاصله دارد. وی افزود: یک راه ارتباطی دیگر نیز از سمت شهر محمدیار موجود است که پس از طی ۹ کیلومتر مسافت و عبور از روستای ‘شونگار’ به حسنلو می رسد. معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان غربی نیز تپه تاریخی حسنلو را از جمله اماکن تاریخی پربازدید این استان بر شمرد و گفت: برای معرفی این اثر به گردشگران برنامه مختلف فرهنگی و نمایشگاهای صنایع دستی و جشنواره غذاهای سنتی در این محل اجرا می شود. حسین امامی ادامه داد: یک کارگاه مرمت و ساماندهی بقایای معماری در مسیر بازدید از تپه باستانی حسنلو نیز با هدف آشنایی بیشتر گردشگران با این منطقه اجرا می شود. امامی بیان کرد: یک کارشناس میراث فرهنگی نیز که به این منطقه آشنایی کامل دارد در ایام تابستان به عنوان راهنمای گردشگری در محل حضور دارد تا اطلاعات لازم را در اختیار گردشگران قرار دهد. وی با اشاره به اینکه سالانه ۱۰ هزار گردشگر از مجموعه تاریخی حسنلو بازدید می کنند، اضافه کرد: در سال های اخیر اقدامات خوبی در راستای افزایش تعداد مسافران ورودی به استان به ویژه در ایام تابستان انجام شده که نتیجه آن رشد بازدید کنندگان از اماکن گردشگری آذربایجان غربی بوده است. دور تا دور قلعه به یادگار مانده در این تپه باستانی را دیواری به قطر سه متر و ارتفاع هفت متر فرا گرفته و تالارهای ستون دار، اتاقک ها، کتیبه سنگی، ابنیه و آثار سنگی، برج های مربعی شکل، حیاط های چند ضلعی در این بنا قابل رویت است. از قسمت های دیگر تپه حسنلو می توان به قربانگاه، اتاق های جانبی، حیاط های تراس بندی شده، ایوان‌های دراز و اتاق‌های کوچک و بزرگ، سطوح سکوهای آجری و دیوارهای حایل بین بخش مذهبی و غیرمذهبی اشاره کرد. به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایرنا ، عصر آهن در دانش باستان‌شناسی دوره‌ای است که در آن بشر به گستردگی از آهن برای ساخت ابزار و جنگ‌افزار سود برد و تغییرهایی در زمینه کشاورزی، باورها و شیوه‌های هنری نسبت به گذشته ایجاد شد؛ اکنون بزرگترین شهر خاورمیانه در عصر آهن در مسیر ثبت جهانی قرار دارد و آماده پذیرش گردشگران داخلی و خارجی است.
نوشته شده توسط admin در پنجشنبه, ۲۱ تیر ۱۳۹۷ ساعت ۱۲:۱۰ ب.ظ
