آرازآذربايجان گزارش مي‌دهد

بهره‌گیری از راهکارهای دینی برای کاهش نزاع و درگیری

گروه گزارش :نزاع و درگیری رتبه نخست جرایم آذربایجان غربی را تشکیل می‌دهد که باید راهکارهای مناسبی برای کاهش این آسیب اجتماعی در پیش گرفته شود و بهره‌گیری از آموزه‌های دینی مناسب‌ترین راهکار در کنار اجرای قوانین به نظر می‌رسد.
به گزارش آرازآذربایجان ، با بررسی علل فرهنگی و اجتماعی نزاع و درگیری، به خوبی می‌دانیم که اساساً آسیب‌های اجتماعی ناشی از روابط ناسالم انسانی است که بنیان‌های جامعه را به طور جدی تهدید می‌کند و مانع تحقق نیازمندی‌ها و تقاضاهای افراد کثیری می‌شود.
به نظر می‌رسد آسیب اجتماعی وقتی به وجود می آید که نهادهای تنظیم‌کننده روابط بین افراد با شکست روبه‌رو شده و دچار تزلزل شوند که نتیجه آن شکل‌گیری شکاف‌های عمیق بین افراد است؛ در چنین وضعیتی قوانین تنظیم‌کننده رابط انسان‌ها مورد بی‌احترامی قرار می‌گیرد و متزلزل می‌شوند، چراکه قانونمندی و پذیرش قانون ریشه در ساختارهای جامعه دارد و در رابطه با فرهنگ عمومی جامعه قابل بررسی است.
عمده‌ترین آسیب‌های اجتماعی در جامعه امروز شامل اعتیاد، نزاع و درگیری، سرقت، قتل، خودکشی، فرار، تکدی و جرایم مالی است؛ از این رو، این گونه آسیب‌ها در نظر آسیب شناسان اجتماعی دارای اهمیت و اولویت در مطالعه و پژوهش و اقدام اجتماعی قرار دارد.
در این میان نزاع و درگیری یکی از آسیب‌های اجتماعی است که در استان میزان وقوع بالایی دارد به طوری‌که نزاع و درگیری یکی از بیشترین جرایمی است که نیروی انتظامی برای وقوع آن در صحنه حضور می‌یابد به طوری‌که یکی از اولویت‌های نیروی انتظامی استان در امر مبارزه و پیشگیری محسوب می‌شود.
* نزاع در مناطقی با بافت جمعیتی چند قومیتی پدیده مسأله‌ساز است
در این باره کارشناس ارشد جامعه شناسی معاونت اجتماعی انتظامی آذربایجان غربی گفت: پدیدة نزاع و درگیری در جامعه، از آن دسته آسیب‌هایی است که با ایجاد اخلال در روابط اجتماعی، فضایی آکنده از بغض، کینه و دشمنی را در میان افراد به وجود می‌آورد که این امر با زمینه‌سازی برای ایجاد نزاع و تنش‌های بعدی، جامعه را از نظر مادی و معنوی متضرر می‌سازد.
حمید محمدی تصریح کرد: این پدیده در آذربایجان غربی که دارای بافت جمعیتی چند قومیتی است، به عنوان پدیدهای مسئله‌ساز ظاهر می‌شود. پدیده نزاع‌های فردی در مناطقی از استان که به شدت متأثر از ارزش‌های سنتی و طایفه‌ای بوده و گرایش و پایبندی کمتری نسبت به قانون دارند، بیشتر مشهود است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، متأسفانه هنوز خشونت و نزاع از جمله موضوعاتی است که در فرهنگ بعضی از هموطنان، شاخص قدرت و یا دفاع از منزلت اجتماعی و فرهنگی و حیثیت خانوادگی محسوب می‌شود.
محمدی با بیان اینکه روابط انسان‌ها با یکدیگر در طول تاریخ همواره، همراه با تنوع در شیوه‌های مدارا و تقابل با یکدیگر بوده است، اذعان داشت: پیشینه نزاع و درگیری در بین افراد، ملت‌ها و گروه‌ها به قدمت عمر و زندگی انسان‌ها بوده است.
وی به تعریفی از نزاع پرداخت و ادامه داد: در تعریف نزاع می‌توان این تعریف را پذیرفت که نزاع عبارت است از کشمکشی مشهود و قابل رویت که حداقل بین دو نفر انجام می‌شود.
این کارشناس مسائل اجتماعی گفت: با توجه به این‌که آذربایجان غربی استانی قومی بوده و تاریخ سیاسی آن در مقاطع مختلف با نقش فعال این قبایل گره خورده است به دور از نقش مثبت و گاه منفی این قبایل هر از چند گاهی در درون این گروه‌ها برخورهایی صورت می‌گیرد که آثار تخریبی آن آسایش و امنیت را به سبب قتل و کشتارهای متعدد از مردم سلب می‌شود.
وی ادامه داد: زندگی جمعی انسان از نیاز به امنیت سرچشمه می‌گیرد؛ امنیت از مفاهیم پیچیده و با اهمیت در دنیای امروز و در بسیاری از مباحث اجتماعی و اقتصادی بوده که با رهایی از تهدید مرتبط است.
محمدی اظهار داشت: هر آنچه یک تهدید را تشکیل می‌دهد در حقیقیت موضوع امنیت است که دارای دو جنبه ذهنی که مبتنی بر درک ارجاعی اهداف بوده و نسبی است و جنبه علمی و اجتماعی دارد.وی خاطرنشان کرد: از لحاظ اجتماعی نزاع‌های جمعی به مثابه یکی از موانع توسعه اجتماعی، انسانی و برنامه‌ریزی در جهت رفع این مسأله و پیشگیری از وقوع و بررسی پیامدهای امنیتی و انتظامی نزاع فردی و دسته جمعی بسیار ضروری تلقی می‌شود.
* نزاع از بقایا و ویژگی‌های جوامع سنتی و ابتدایی است
کارشناس ارشد جامعه شناسی معاونت اجتماعی انتظامی آذربایجان غربی با بیان اینکه پدیده نزاع یکی از بقایا و از ویژگی‌های جوامع سنتی و ابتدایی است، گفت: این پدیده به جوامع مدرن امروزی انتقال یافته است که دارای پیامدهای منفی و کژ کارکردهایی بوده که هم در درون محدوده زندگی افراد و هم در بیرون از محدوده زندگی افراد تأثیرگذار است.
محمدی اعلام کرد: این پدیده باعث گسیل شدن عده‌ای از جمعیت فعال به سوی شهرها و روی آوردن آنها به مشاغل کاذب شهری و چه بسا روی آوردن به جرم و جنایت و ایجاد حاشیه‌نشینی و ناامنی‌هایی در مناطق شهری می‌شود و می‌توان اذعان کرد که بسیاری از مشکلات شهری آشکارکننده مشکلات نهفته در روستاها بوده که نزاع دسته جمعی یکی از آنها است.
وی ادامه داد: نزاع باعث افتراق اجتماعی و به دنبال آن عدم مشارکت در زمینه‌های مختلف اجتماعی فرهنگی شده که این امر نیز به نوبه خود یکی از مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی و برساخته از ساخت اجتماعی است که ممکن است زمینه‌ساز آسیب‌های اجتماعی دیگری چون فروپاشی خانواده‌ها،خشونت علیه زنان به دلیل وابستگی‌های قومی یا طایفه‌ای، ازدواج‌های اجباری و تقویت روحیه پرخاشگری و ستیزه‌جویی و ایجاد انواع مزاحمت‌های ملکی، خانوادگی و ناموسی شود.
این کارشناس ارشد یادآور شد: نزاع از جمله مسائلی است که علاوه بر ایجاد فضایی آکنده از خشم و نفرت و مختل کردن روابط انسانی، امنیت جانی و انسانی را از جنبه‌های مختلف تهدید کرده و بر ثبات اجتماعی خدشه وارد می‌سازد.
* شکیل گروه‌های خشونت‌طلب در قالب اراذل و اوباش با افزایش نزاع و درگیری
کارشناس ارشد جامعه شناسی معاونت اجتماعی انتظامی آذربایجان غربی یکی از موارد تأثیرگذار بر نزاع را تمایل افراد به پرخاشگری عنوان کرد و گفت: می‌توان پرخاشگری را عملی تعریف کرد که هدفش اعمال صدمه و رنج باشد؛ لذا در بروز نزاع و درگیری علل و عوامل مختلفی تأثیر دارند که می‌توان آنها را به عوامل روانی فردی، عوامل فرهنگی اجتماعی و محیطی تقسیم‌بندی کرد.
محمدی به عوامل فرهنگی، اجتماعی نزاع اشاره کرد و گفت: فقدان آموزش، عدم ارائه الگوهای مناسب جهت پرکردن اوقات فراغت افراد، بیکاری یا نداشتن شغل مناسب، سطح پایین میزان تحصیلات در نقاط آلوده، بی‌سوادی یا کم سوادی و عدم آگاهی از عواقب سوء نزاع، عدم برنامه‌ریزی مناسب برای اوقات فراغت جوانان، ضعف قانون و عدم اعتماد به قانون، پائین بودن آستانه تحمل افراد، وجود وضعیت آنومیک در جامعه و ضعف هنجارها در نظارت به رفتارهای افراد، رواج استفاده از ماهواره و تماشای برنامه‌های که خشونت و پرخاشگری را ترویج می‌کنند، ناشی از عوامل فرهنگی و اجتماعی است.
وی ادامه داد: نزاع سبب می‌شود تا زندگی در مناطق حاشیه‌ای و جرم‌خیز بالا رفته، تشکیل گروه‌های خشونت طلب در قالب اراذل و اوباش در منطقه و آشنایی و ورود برخی از جوانان به این گروه‌ها روز به روز بالا رود.
* برخورد جدی و قانونی با طرفین نزاع‌های دسته جمعی و چاقو کشی
کارشناس ارشد جامعه شناسی معاونت اجتماعی انتظامی آذربایجان غربی به ارائه راهکارهایی در این زمینه تأکید کرد و گفت: راه‌اندازی گشت‌های ویژه در مناطق جرم‌خیز، استقرار ایستگاه‌های پلیسی ثابت در این مناطق، برخورد جدی و قانونی با طرفین درگیر به ویژه در نزاع‌های دسته جمعی و چاقو کشی، حضور فیزیکی عوامل گشتی و پلیس در مکان‌های تفریحی و رفاهی شلوغ، آموزش همگانی در خصوص نحوه ایجاد ارتباط سازنده و کنترل پرخاشگری و رعایت حقوق دیگران و مشاوره قضایی توسط صدا سیما و رسانه‌های عمومی، حمایت مراجع قضایی از پلیس در جهت حفظ اقتدار پلیس در جامعه، نصب و راه‌اندازی دوربین‌های مدار بسته و کنترل اراذل اوباش از جمله پیشنهاداتی است که در این زمینه ارائه می‌شود.
محمدی با بیان اینکه راهکارهای دینی نیز در راستای رفع این معضل اجتماعی موثر است، اعلام کرد: باید تفسیری از آموزه‌های انسان‌ساز قرآن ارائه شود، که علاوه بر جامعیت و فراگیری، ناظر بر مفاهیم عمده »خشونت پرهیزی و حقوق و تکالیف متقابل افراد جامعه در مقابل یکدیگر «، باشد.وی در پایان افزود: باید بر اساس یک راهبرد مشخص و زمانبندی شده، تمام رسانه‌های موجود بسیج شوند و در نهادینه‌سازی مفاهیم فوق‌الذکر تلاش کنند تا با شناخت درست از ذوق و سلیقة مخاطب، در سطوح مختلف، برنامه‌های منسجم و منظم تهیه و تولید کرده و به نشر برسانند.
با تمام مباحث مطرح شده، از جایی که نزاع و درگیری رتبه نخست جرایم آذربایجان غربی را تشکیل می‌دهد، باید راهکارهای مناسبی برای کاهش این آسیب اجتماعی در پیش گرفته شود و به نظر می‌رسد بهره‌گیری از آموزه‌های دینی مناسب‌ترین راهکار در کنار اجرای قوانین، افزایش قدرت نظارتی پلیس و تلاش برای بالا بردن آستانه تحمل مردم است.