بنزين چگونه سهم آموزش و بهداشت را مي‌بلعد
بنزين چگونه سهم آموزش و بهداشت را مي‌بلعد
گروه تحليل : يارانه پنهان حامل‌هاي انرژي همواره معضلي جدي براي اقتصاد ايران بوده است.
اقتصاددانان هشدار مي‌دهند در صورت عدم اصلاح، اين يارانه‌ها مي‌تواند عواقب بسياري را براي اقتصاد کشور به همراه داشته باشد. يکي از کشورهايي که همانند ايران يارانه‌هاي بسياري به حامل‌هاي انرژي مانند سوخت اعطا مي‌کند کشور نيجريه مي‌باشد که در حال حاضر با بحران سوخت دست و پنجه نرم مي‌کند.
بسياري از اقتصاددانان معتقدند که يارانه‌هاي پنهان حامل‌هاي انرژي در بلندمدت يک بحران تمام عيار براي کشور به همراه خواهند داشت. بسياري ديگر نيز بر اين باورند که در حال حاضر بخش انرژي کشور در حال تجربه يک بحران است که ريشه در يارانه‌هاي بالاي حامل‌هاي انرژي دارد. از بين رفتن منابع مالي بسيار، پايين بودن بهره‌وري انرژي، عدم تمايل به سرمايه‌گذاري در بخش تکنولوژي، مصرف بالا، آلودگي و عواقب ناشي از آن، بخشي از آثار يارانه‌هاي پنهان حامل‌هاي انرژي هستند.
در حال حاضر پيشنهادهاي مختلفي براي حل اين بحران مطرح است. برخي از تحليلگران شوک درماني و آزادسازي يکباره قيمت را پيشنهاد مي‌کنند. گروهي ديگر، تعديل قيمتي به همراه افزايش يارانه نقدي را سياستي مناسب مي‌دانند تا عواقب ناشي از آزادسازي کنترل شود. از سوي ديگر، برخي از تحليلگران معتقدند که اين افزايش قيمت بايد به صورت پله‌اي باشد و گروهي ديگر نيز بر اين باورند که پيش از سياست‌هاي قيمتي نياز است تا از روش‌هايي مانند اقتصاد رفتاري استفاده شود تا اصلاحات مورد نظر راحت‌تر انجام پذيرد.
براي عبور از اين بحران نياز است تا کارشناسان تجربيات ساير کشورها را نيز در نظر بگيرند. بررسي تجربيات اين کشورها کمک مي‌کند تا سياست‌گذاران اصلاحات بهينه‌تري را برنامه‌ريزي و در نهايت اجرا کنند. يکي از اين کشورها نيجريه است که در طي ساليان طولاني با بحران در بخش انرژي دست و پنجه نرم کرده است که اين مسئله نيز همانند ايران ريشه در يارانه‌هاي پنهان حامل‌هاي انرژي دارد. حال فرايند اصلاح اين يارانه‌ها تبديل به کابوسي براي اين کشور شده که نه راهي براي برگشت به نظام پيشين خود در حوزه انرژي دارد و نه تواني براي پيشبرد اصلاحات انجام شده دارد. دليل آن بالا بودن حجم يارانه‌ها و دوام طولاني آن در اين کشور است.
بحران سوخت در نيجريه، درسي مهم براي ايران
مجله اکونوميست بيان مي‌کند که يک دولت خردمند، دولتي است که منابع نفتي خود را تبديل به سرمايه انساني کند. سرمايه‌گذاري اين منابع در بهداشت، آموزش، زيرساخت و خدمات عمومي بهينه‌تر روشي شناخته‌شده و آزموده شده است که توسط بسياري از کشورهاي دنيا که منابع طبيعي فراوان دارند در حال استفاده مي‌باشد. حتي در صورتي که عواقب بيماري هلندي را ناديده بگيريم، زماني که دوران نفت تمام شود و منابع نفتي ديگر در دنيا طرفداري نداشته باشند، اين مردم سالم و آموزش ديده هستند که مي‌توانند رشد و شکوفايي يک کشور را رقم بزنند. سرمايه‌گذاري‌هاي صحيح انجام شده در دوران نفت، در زمان دنياي پس از نفت به کمک کشورها خواهد آمد. اگرچه نتيجه‌هاي اين سرمايه‌گذاري‌ها در حال حاضر در کشورهايي مانند نروژ قابل مشاهده است. حتي در زماني که هنوز نفت دوران پرطرفداري را سپري مي‌کند.
با اين حال نيجريه مسيري مانند نروژ را سپري نکرد. اين کشور منابع سرشار خود را به جاي سرمايه‌گذاري صحيح، صرف يارانه‌هاي پنهان حامل‌هاي انرژي و اعطاي سوخت ارزان به مردم کرد. طبق داده‌هاي اکونوميست، تقريبا نيمي از درآمدهاي نفتي دولت در اين کشور، صرف اعطاي يارانه پنهان سوخت شده است. همچنين اين مبلغ معادل 4برابر بودجه بهداشت در اين کشور مي‌باشد.
اگرچه در دهه‌هاي گذشته تلاش‌هاي مختلفي براي حذف يارانه‌هاي سوخت در نيجريه انجام شده است، با اين حال، تاکنون دولت‌ها نتوانسته‌اند برنامه موفقي براي خلاص شدن از دست اين بيماري اجرا کنند. اگرچه رياست جمهوري اين کشور در سال گذشته در مراسم تحليف خود اعلام کرد که دوران يارانه‌هاي سوخت به پايان رسيده است، با اين حال يارانه‌ها همچنان گريبان‌گير اين کشور هستند و در شکلي غير شفاف باقي مانده‌اند. اوضاع به نحوي وخيم شده است که شرکت دولتي نفت نيجريه نفت خام را با بنزين پالايش شده کشورهاي ديگر مبادله کرده و آن را به قيمتي پايين‌تر از بازار در اختيار رانندگان قرار مي‌دهد. اين مسئله باعث مي‌شود تا دولت زيان هنگفتي را تجربه کند که به درآمدهاي از دست رفته ناشي از فروش نفت مربوط مي‌شود و در نهايت دولت قادر به انجام وظايف اصلي خود در حوزه امنيت، آموزش و بهداشت نخواهد بود.
همانطور مشخص است، هزينه‌هاي پايين نگه داشتن قيمت بنزين براي هر فرد، اختلاف قابل توجهي با هزينه براي امنيت، آموزش و بهداشت دارد. تخمين دقيق آسيب‌هاي ناشي از يارانه‌هاي پنهان سوخت به دليل نظام غير شفاف آن کمي سخت است. اين سياست در نهايت به نفع طبقه‌اي در جامعه خواهد بود که خودروهاي بيشتري دارند و مردم عادي و فقير که هدف اصلي سياست‌هاي يارانه‌اي هستند، از منافع آن محروم مي‌مانند و تنها عواقب آن مانند آلودگي محيط زيست و تورم بالاي ناشي از فشار بر بودجه دولت است که سهم مردم نيجريه مي‌شود.
همچنين اکونوميست بيان مي‌کند که اين يارانه‌هاي پنهان نه تنها مردم را تشويق مي‌کنند که فراتر از نياز خود سوخت مصرف کنند، بلکه مشوقي عالي براي قاچاقچيان هستند و اين سرکوب قيمتي باعث شده تا کاميون‌هاي حامل سوخت‌هاي قاچاق راهي کشورهاي همسايه شوند. بنابراين سياست‌هاي يارانه‌اي دولت نيجريه حتي براي همسايگان و قاچاقچيان نيز مفيد بوده ولي تنها بحران آن به مردم اين کشور رسيده است.بحران سوخت در نيجريه اکنون به مرحله‌اي رسيده است که منجر به ايجاد ترافيک شديد براي دريافت سوخت در اين کشور شده است. گزارشات نشان مي‌دهد حتي برخي از رانندگان مجبورند تمام شب را در ماشين‌هاي خود سپري کنند تا بتوانند در نهايت به پمپ بنزين رسيده و باک خود را پر کنند تا بتوانند به ساير امورات کاري و شخصي خود رسيدگي کنند.
بالا بودن حجم يارانه‌ها باعث شده تا دولت منابعي براي صرف کردن در زمينه آموزش و بهداشت نداشته باشد و همين مسئله منجر به کيفيت پايين در حوزه‌هاي ذکر شده در اين کشور شده است. نيجريه در جايگاه ششمين کشوري قرار دارد که بيشترين مرگ و مير کودکان زير پنح سال در آن وجود دارد که ريشه آن شاخص‌هاي کم کيفيت بهداشت در اين کشور مي‌باشد. همچنين کودکان اين کشور به طور متوسط تنها پنج سال تحصيل مي‌کنند در حالي که اين عدد در کنيا8 .5 سال مي‌باشد.
گزارش‌ها نشان مي‌دهد نيجريه در اواسط قرن جاري تبديل به سومين کشور پرجمعيت جهان خواهد شد. با اين حال مردم اين کشور با فقر و بحران‌هاي مخلتفي دست و پنجه نرم مي‌کنند. در حالي که تخمين‌هاي بانک جهاني نشان مي‌دهد که اگر يارانه‌هاي پنهان سوخت در اين کشور به جاي ارزان نگه داشتن قيمت انرژي صرف بداشت، غذا، و آموزش مي‌شد، کودکان نيجريه با بهره‌وري 2.8 برابري رشد مي‌کردند.
طولاني مدت بودن يارانه‌هاي حامل‌هاي انرژي در اين کشور باعث شده تا اصلاحات آن نيز سخت‌تر شود. در حال حاضر يارانه سوخت محبوبيت بسيار بالايي در بين مردم نيجريه دارد و اگرچه منفعت اصلي از اين سياست يارانه‌اي را طبقه مرفه مي‌برند، با اين حال مردم عادي با عواقب آن دست و پنجه نرم مي‌کنند و کاهش اين يارانه‌ها نيز فشار بالايي به قشر ضعيف‌تر آورده است.
از آنجايي که بسياري از فناوري‌هاي مربوط به توليد برق نيز در اين کشور قديمي هستند، کاهش يارانه‌ها و افزايش قيمت منجر به افزايش قيمت برق و ساير کالاها شده و ناآرامي‌هاي مختلفي را در نيجريه به همراه داشته است.
بنابراين اصلاحات در اين کشور به فرايندي بسيار دردناک تبديل شده است. با اين حال، تحليلگران معتقدند که اصلاحات در اين کشور بايد ادامه يابد و دولت به اعتمادسازي روي آورد چراکه بخش قابل توجهي از مردم معتقدند حتي با وجود اينکه اصلاح قيمت حامل‌هاي انرژي ممکن است به نفع آن‌ها تمام شود، ممکن است منابع ناشي از آن در خزانه دولت به غارت برود و صرف پروژه‌هاي بيهوده شود. اين مسئله باري ديگر اهميت همراهي مردم و اعتماد به دولت در زمينه اصلاحات اقتصادي را نشان مي‌دهد. اقتصاددانان توصيه مي‌کنند که بهتر است دولت هرچه سريعتر به اعتمادسازي روي آورد و منابع ناشي از فروش بنزين به قيمت آزاد را صرف بهداشت و آموزش کند تا مردم از منافع ناشي از آن بهره‌مند شوند و يا اين منابع را به صورت يارانه به مردم بازگردانند. اين کار اگرچه ممکن است تغييري در ناترازي موجود در بودجه يک دولت ايجاد نکند، با اين حال به اصلاح نظام نادرست حامل‌هاي انرژي منجر مي‌شود که امري مثبت است.
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از اقتصاد انلاين ،همانطور که پيش‌تر گفته شد، ناموفق بودن اصلاحات قبلي، عدم اعتماد به دولت و دوام طولاني يارانه‌ها باعث شده تا نااطميناني شديدي در مورد موفقيت اصلاحات جديد در نيجريه وجود داشته باشد و دولت نيجريه بايد در ابتدا با موفقيت‌هاي کوچکتر در اصلاحات ساير بخش‌ها، اعتماد را به مردم برگرداند و پس از آن اقدام به اصلاح نظام انرژي در کشور کند.
تاریخ:
1403/07/02 10:51 ق.ظ
|
دفعات بازدید: 44 |
چاپ
۶۳ درصد جمعیت آذربایجان غربی تحت پوشش بیمه سلامت هستند
درباره آراز آذربایجان